بهشت مى‌رود.[1]

بلى تناسخ از نظر دين اسلام باطل است خواه امكان عقلى داشته باشد يا نه.

و ما در گذشته درباره تناسخ و بطلان عقلى آن بحثى نموديم.

براى توضيح و تكميل بحث مناسب است آنچه را كه در صفحه‌ى 159 و 160 جزء اول كتاب (گوناگون) خود زير عنوان (زنده شدن بعد از مردن از نظر فلسفى) ذكر كرده‌ايم اينجا بياوريم:

«وقوع معاد جسمانى از نظر عقلى قابل اثبات نيست. حتى اگر فرض شود كه انتقام مظلوم از ظالم بر خداوند عقلا واجب است. و بسيارى از ظالمها در اين دنيا مورد انتقام قرار نگرفته‌اند. زيرا انتقام گيرى در برزخ ميسر است، ولى امكان معاد جسمانى از نظر عقل نظرى مانعى نداشته و عقل آن را محال نمى‌داند، و چون مخبر صادق از وقوع آن خبر داده عقل آن را مى‌پذيرد.

بلى بعضى‌ها بر امكان معاد جسمانى ايراد نموده و گفته‌اند هر موجودى كه قوت كمال و فعليت را دارد موقعى كه از قوه بيرون آمد و به فعليت رسيد، محال است كه از فعليت خود دوباره بقوه برگردد و همچنين هرچيزى كه وجودش كاملتر است، در سير استكمالى خود به آنچه كه از حيث وجود ناقص باشد تبديل نمى‌شود.

انسان به مردن خود از ماده مجرد مى‌شود و يك موجود مجرد

[1] - بلى رجعت جمعى به دليل خاص ثابت شده و مستلزم تناسخ هم نيست چون رجعت‌كنندگان با همان فعليت خود برمى‌گردند.