3- قول جمعى از فلاسفه و متكلمين كه روح را جوهر مجرد ميدانند.

4- قول بعضى از اهل معقول از متاخرين كه روح را جسمانية الحدوث و روحانية البقاء ميدانند و اين قول صاحب اسفار است كه تا امروز طرفدارانى، بخصوص بين اهل معقول شيعه، داشته و دارد.

منكرين روح چه ميگويند؟

روح به يكى از حواس ما ثابت نشده و لذا قابل پذيرش نيست. اجمال جواب قبلًا گذشت در اينجا توضيح مذهب ماديين را از زبان يكى از دانشمندان شهير اهل معقول ميشنويم:

ماديها ميگويند: «بحثهاى علمى امروز كه پيشرفتها و ترقيات زيادى كرده و با دقت فوق العاده حقايق را تعقيب مى كند براى تمام خواص بدنى ما علل مادى يافته است همچنين در ميان آثار روحى چيزى كه قابل انطباق بر قوانين ماده نباشد ديده نميشود بنابراين الزامى براى قائل شد بيك روح مجرد نمى بينيم».

آنها ميگويند: «سلسله اعصاب ما دائماً و در نهايت سرعت ادراكات را به عضو مركزى كه مغز است ميرسانند، و اين ادراكات مجموعه واحدى را تشكيل مى دهد كه اجزاء آن از يكديگر تشخيص داده نميشود و از بين رفتن دائمى بعضى اجزاء و جانشين شدن جزء ديگرى بجاى آن محسوس نميباشد، آن حقيقتى را كه بعنوان «خود» مشاهده مى نمائيم و هنگام صحبت از آن تعبير به «من» ميكنيم همين مجموعه ادراكات متصل است.