ولى در فرض وجود خدا و حكمت و عدل و حتى رحمت او، سؤال فوق، بسيار عميق از دو ناحيه مطرح مى‌شود.

اول از ناحيه حكمت كه چرا خداوند جلو اين حوادث را نمى‌گيرد و به وقوع آن‌ها اجازه مى‌دهد.

دوم از ناحيه عدل، كه آيا مسلط ساختن اين همه گرفتارى‌ها بر انسان، مخالف عدالت خداوند نيست؟!

در پاسخ مى‌گوييم: بلى با در نظرداشت علم لا يتناهى و قدرت بى‌حد و عظمت و رحمت بى‌پايان خداوند جهان و حكم عقل به قبح كار با مفسده و حتى كار بيهوده (ترجيح مرجوح بر راجح، و ترجيح بلا مرجح) و حتى حكم عقل به قبح كار خوب بعوض كار خوبتر (ترجيح راجح بر ارجح) هيچ شر و زشتى از او صادر نمى‌شود و همه موجودات جهان بر بهترين نظام عقلى و زيباترين و با مصلحت‌ترين شكلى كه ذره‌اى نقص و خلل در آن نيست، آفريده شده است، و همين است معناى حكمت خداوند. و همه مخلوقات، برگزيده خداوند است، و هيچ موجودى منفور خداوند نيست و رحمت او- از راه قانون عليت- به همه يكسان مى‌رسد و همين است معناى عدالت او.