آداب اجتماعى و رسوم اخلاقى نهى نشده است، بالعكس اخلاق حسنه و حسن روابط سفارش شده است، أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكافِرِينَ‌ (المائدة: 54).

ب- دواعى و انگيره‌هاى خضوع در نظر عقلا:

1- دفع ضرر حاضر يا مترقب.

2- جلب منفعت.

3- بدست اوردن رضاى طرف.[1]

4- محبت.

5- عظمت طرف.

6- شكر نعمت.

اگر به نظر دقيق بنگريم خداوند جل جلاله يگانه موجودى است كه مستحق خضوع و عبادت به همه اين انگيزه‌ها و دواعى است. زيرا او قادر مطلق و مالك همه كاينات است، نفع و ضرر به اراده اوست، رضاى او باعث سعادت دنيا و آخرت مى شود، و جز خداوند كى سزاوار محبت و دوستى است، و آيا كى جز او عظمت واقعى و لايتناهى دارد و آيا همه‌ى نعمت‌هاى ما از خدا نيست؟

بنا بر اين عقل حكم مى‌كند كه خضوع كامل فقط در مقابل خداوند تبارك و تعالى باشد، ولى شيخ بهايى، از بسيارى علماى شيعه و سنى نقل كرده است‌[2] كه عبادت خدا به داعى دفع ضرر و جلب منفعت باطل است و عبادت نبايد به قصد تحصيل ثواب يا خلاصى از عذاب صورت گيرد و از امام رازى‌[3] نقل شده كه متكلمين بر آن اتفاق دارند. و از علامه حلى نقل شده است كه: عدليه (اماميه و معتزله) اتفاق دارند كه چنين عبادتى استحقاق ثواب ندارد، ولى از قرآن مجيد صحت آن استفاده مى شود؛

وَ ادْعُوهُ خَوْفاً وَ طَمَعاً (الأعراف: 56).

وَ يَدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً (الأنبياء: 90).

[1] شايد اين انگيزه در طول ساير انگيزه‌ها باشد نه در عرض آن‌ها.

[2] كشكول بهايى، ص 222.

[3] مصباح الفقاهة؛ ج 1، ص 467.