1- آنچه كه از معادن اخراج ميشود.

2- آنچه كه از دريا بوسيله فرورفتن بيرون ميشود.

3- گنجهاى يابيده شده.

4- مال حلال مخلوط به حرام كه صاحب و مقدار آن معلوم نباشد.

5- زمينى كه كافر ذمى از مسلمان ميخرد كه بايد خمس آنرا كافر مشترى بدهد.

6- ارباح و فوايد مكاسب پس از وضع مصرف سال و خمس مورد اخير رقم بسيار بسيار درشتى را تشكيل ميدهد كه سالانه به ميلياردها ميرسد.

ولى اين خمس در صدر اسلام از مردم روى جهاتى گرفته نشد.

6- جزيه: مقدار پوليكه سالانه از اهل كتاب گرفته ميشود كه طبعا زكات و خمس نميدهند، و مقدار آن بنظر حاكم اسلامى وابسته‌گى دارد.

7- خراج:

زمينهائيكه مسلمانها در جنگ بقهر و غلبه از كفار گرفته‌اند ملك شخصى مجاهدين و غيره نمى‌شود بلكه متعلق به مسلمانان دنيا تا قيامت است كه اجرت و منافع آنها[1] را در مصالح مسلمانها بمصرف ميرسانند و اين مال مسمى به خراج است. بلى شرط تعلق اين زمينها بهمه مسلمانها اينست كه در حين فتح آباد باشد ولى اگر بائر باشد در اختيار حاكم اسلامى است كه‌

[1] - اگر اجرت و مال الاجاره بنحو مشاع از عين محصولات زمين باشد مقاسمه ناميده ميشود و اگر به وجه نقد، معين شود خراج ناميده ميشود ولى مراد از لفظ خراج در متن اعم از مقاسمه است.