اين زمينى‌كه ما در آن زندگى مى‌كنيم، از" ده حصه، هفت حصه" آن را آب تشكيل مى‌دهد،" سه حصه" ديگر آن شامل خشكى است كه انسان‌ها در آن زندگى مى‌كنند، در همين سه حصه اكنون در حدود" پنج ميليارد" انسان زندگى مى‌كنند، بسيارى از اين" پنج‌ميليارد" انسان، فقط از نظر فيزيكى انسان گفته مى‌شوند، انسان اخلاقى در بين جمعيت انسانى بسيار اندك‌اند، به‌نظر شما اگر هم اكنون بشر روى زمين را حساب كنيم، چند ميليون انسان كامل كه داراى اخلاق انسانى باشند، وجود دارد؟ از اين" پنج هزار ميليون" انسان فيزيكى، چند ميليون انسان اخلاقى پيدا مى‌شود كه نفس آنان تذكيه و باطن آنان پاك باشد؟ من گمان نكنم كه از" پنج ميليار" انسان روى زمين، پنج ميليون آنان انسان اخلاقى و كامل باشند!! جهاد اكبر در همين‌جا است، جهاد اكبر يعنى تذكيه نفس، دورى از معصيت، درس خواندن، متخصص شدن، نماز شب خواندن، تهجّد، خمس و زكات دادن آسان است؛ اماّ كنترل هوس‌ها، زدودن رذايل اخلاقى و تذكيه نفس بسيار مشكل است.

مراقبت اخلاقى يك عالم‌

يكى از علماى بزرگ، كه اگر دانشمندان اسلامى را طبقه بندى كنيم، او در طبقه اول واقع مى‌شود و من نمى‌خواهم از او در اين مجلس نام ببرم، از او حكايت مى‌كنند كه مدت چهل سال مراقبت انجام داد، زحمت زيادى كشيد، بعد از چهل سال، يك روز شاگردان او ديدند كه آقا بسيار خوش‌حال است و لبخند مى‌زند، كسى از او سؤال كرد آقا! امروز خيلى خوش‌حال به نظر مى‌رسيد، خداوند هميشه شما را خوش بدارد، ممكن است علت خوش‌حالى خود را به‌ما نيز بگوييد؟ گفت: بلى حدس شما درست است، من امروز خوش‌حالم، چهل سال بود كه براى يك صفت مبارزه مى‌كردم، امروز يقين كردم كه‌