دوباره زنده
مىشوند، چه آنانىكه قبل از نفخ اول مردهاند و چه آنهايى كه دراثر نفخ اول
مردهاند. اين احتمال نيز وجود دارد كه ممكن است كفار بگويند اى كاش! ما در همان
نفخ اول كه مرده بوديم دوباره زنده نمىشديم. بههر صورت نتيجه احتمالات باهم فرق
نمىكند؛ زيرا در تمام احتمالات كفار همين را مىگويند كه كاش ما زنده نمىبوديم و
كاش ما خاك بوديم
قدرت
و ثروت
«ما
أَغْنى عَنِّي مالِيَهْ»
مال
دنيا زياد داشتيم؛ ولى ما را بىنياز نكرد. امروز آن مال بهدرد ما نمىخورد.
در
دنيا اگر انسان مال داشته باشد و از آن استفاده درست نكند در قيامت بايد حسرت و
پشيمانى را به همراه داشته باشد؛ زيرا وقتى انسان به عذاب گرفتار شود راهى جز حسرت
برايش وجود ندارد. مثلًا كسى پول خود را در راه معصيت مصرف مىكند، براى اذيت مردم
و تقويت ظالم مصرف مىكند، براى ترويج خرافات و يا براى اشباع شهوتهاى حيوانى خود
مصرف مىنمايد، براى ضرر رسانيدن به دين و دنياى مردم از آن استفاده مىكند و يا
اينكه اين مال را از طريق دزدى، ظلم، رشوت، مال يتيم، بهدست آورده است؛ اينگونه
مال، در قيامت براى انسان جز حسرت و پشيمانى نفعى ديگرى ندارد. ممكن است يك موقع
انسان مال و ثروت خود را از راه حلال پيدا نموده باشد؛ ولى خمس خود را پرداخت
نكرده باشد، زكات خود را نداده باشد؛ چنين مال و ثروت بهطور قطعى نه براى دنياى
انسان نفع دارد و نه براى آخرت؛ بلكه در قيامت طوقى از آتش درست مىشود و انسان را
عذاب مىكند. «ما أَغْنى عَنِّي مالِيَهْ» با تمام
پول و ثروتى كه داشتم مرا بىنياز نساخت. چرا بىنياز نساخت؟ براى اينكه مال حرام
بود و يا آن را در راه خدا مصرف نكرده است. او مىتوانست مال خود را در راه خير
صرف كند؛ ولى مصرف نكرد.