آرزوى كفّار

«يُبَصَّرُونَهُمْ يَوَدُّ الْمُجْرِمُ لَوْ يَفْتَدِي مِنْ عَذابِ يَوْمِئِذٍ بِبَنِيهِ»

مردم هم‌ديگر را مى‌بينند؛ اين‌طور نيست كه انسان ديگران را نبيند. ممكن است خودش مستقيم و يا توسط ملائكه ديگران را ببيند. به هرصورت، تمام مردم يك‌ديگر را مى‌بينند و دوستان خود را مى‌شناسند، فرزند، برادر، مادر، پدر و اقارب خود را همه مى‌بيند؛ اما از وحشت و گرفتارى ميدان حساب، هيچ كس از كسى ديگر سؤال نمى‌كند. تمام مردم به‌حال خود مشغول‌اند. در واقع از هيبت ميدان حساب، همه از دوستان خود بيزاراند. از بس‌كه شدّت و وحشت روز قيامت بر انسان‌ها سنگينى مى‌كند، توان اين را ندارند كه از ديگران احوال پرسى نمايند. روابط در روز قيامت فقط در حد ديدن است و در عمل تمام مردم از هم بريده و تنها هستند. قرآن مجيد مى‌فرمايد: «وَ كُلُّهُمْ آتِيهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَرْداً»[1] هركس تنها وارد مى‌شود. گويا انسان فكر مى‌كند كه غير از او هيچ كسى ديگر وجود ندارد. البته در مرحله عمل اين‌گونه است و الّا با توجه به آيه مباركه، مردم هم‌ديگر را مى‌بينند.

تمام انسان‌ها، فرد فرد به‌صورت تنهايى و با هويت خود وارد ميدان حساب مى‌شود. همان هويتى را كه از دنيا با خود برده است و به واسطه عمل خود آن را كسب كرده است. هركس با همان هويتى كه دارد حساب مى‌دهد؛ چه هويت انسانى، چه هويت حيوانى، چه هويت شيطانى، چه هويت شهوانى، چه هويت كافر و چه هويت مسلمان. هركس با همان وضعيتى كه از دنيا رفته است وارد ميدان حساب مى‌شود.

[1] - قيامت/ آيه 5