البته در عالم مادّه و تزاحم علل. و. أسباب، موجودات به همين سادگى به هدف نخواهند رسيد و جمع زيادى از آنها با علل و حوادث قويتر از خودكه همه بتقدير ربّ عزيز مقتدرى اندازه گيرى شده، بر خورد مى‌كنند. و از مسير خود براه ديگر مى روند .. و بقيه جان سالم بدر برده و به هدف نهايى خود مى‌رسند.

«صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِما تَفْعَلُونَ» (النمل: 88) ساخت و ساز خدايى كه هر چيز را متقن آفريده او محققاً به آنچه بجا مى‌آوريد آگاه است.

اين آيه قانون إتقان. و أستحكام هر مصنوع كار خانه خلقت را بيان مى‌دارد كه خلل پذير نيست.

علوم تجربى بهتر از حكم كلى عقل، قانون هدايت تكوينى عمومى أشياء و قانون إتقان آنها را بيان مى‌كنند. تو گويى علوم فيزيك «كيميا» (شيمى) بيالوژى، جيالوژى، فيزيولوژى إنسانى و حيوانى و نباتى و علم نجوم و فلك همه شرح همين دو آيه است كه در قرن بيست و يكم از افتخارات دين اسلام و كتاب آسمانى ما مى‌باشد.

سوم هدايت غريزى:

كه شامل حيوان و إنسان مى‌شود و مظهر حكمت بالغه الهى مى‌باشد، داستانهاى زيادى در هدايت غريزى حيوانات و إنسان‌ها وجود دارد كه از منظر بالا حكايت كننده از نظام علم و قدرت و عظمت خالق آنها است. آيا جنس يا نوع «جن» غرايز دارند و تا چه مقدار؟ قضيه براى‌ما مجهول است‌[1]

چهارم هدايت تشريعى:

جنس يا نوع «جن» هم مكلف به دين آسمانى حق تعالى مى باشند، ولى مسلماً اين هدايت‌

[1] - من نمى دانم« جن» تا چه حدى غريزه دارد و تا كجا با غراييز إنسان متفاوت است و آيا ملائكه غرايز دارند آنان همانند جن نيز جسم لطيف هستند ولى از آيات إستفاده مى‌شود كه ملائكه فاقد غرايز شبيه غرايز إنسان و حيوان هستند.