زيست آفريقاييها آلودگيهاى ديگرى دارد، غرض نگارنده اين نيست كه همه مدلول آيه را طبيعى معرفى كنم و آن را از معنويت و تأثير آسمانى إيمان و تقوى خالى كنم. نه همه چيز را به تقدير خداوندحواله مى‌كنيم و نه همه را بجد و جهد. «كُلًّا نُمِدُّ هؤُلاءِ وَ هَؤُلاءِ مِنْ عَطاءِ رَبِّكَ وَ ما كانَ عَطاءُ رَبِّكَ مَحْظُوراً» (الإسراء: 20)؛ گاهى مؤمن متقى و عادل تاوان نادانى خود را تا مرز تلف جان مى پردازد چنانچه كافر نيز از افراط در شهوترانى با علمى كه به طبيعت دارد همه چيز خود را از دست مى‌دهد و قانون استثناء ناپذير علّت و سببيت عامه كه تأثير خود را از قضا و قدر الهى گرفته نه با كسى شوخى دارد و نه از كسى حساب مى برد. «إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ» (يس: 82)؛ فرمان او- وقتى وجود چيزى را اراده كند- اين است كه به آن بگويد: باش بلا فاصله مى‌شود (تحقق مى‌يابد).

اين بحث (بحث رزق و روزى خداوند) براى هفت ميليارد إنسان روى زمين با در نظر داشت آيه مباركه در عنوان بحث در نظر بعضى سؤال انگيز شده است؛ زيرا ساده انديشان إدّعا دارند كه ما امروز به چشم خود درچند كشور آفريقايى و آسيايى مى بينيم مردم از گرسنه گى مى ميرند و يا زجر مى كشند كجا شد بركات خدا در زمين و زمين چرا بركات كم دارد! اين گزارش را بخوانيد تا بدانيد سفره خدا گسترده است و همه چيز را دارد ولى اين خود إنسان است كه از بى إيمانى بر خود بر ديگران ستم مى‌كند.

جنگ و گرسنگى‌

ظرفيت زمين براى تغذيه إنسان‌

زمين به اندازه‌اى گسترده، و منابع عظيم و پربركت است، كه گرسنگى إنسان را بر نمى‌تابد. چرا كه آنچه منابع طبيعى زمين در إختيار إنسان مى‌گذارد بسيار بيشتر ازنياز او به ويژه به غذا و مواد اوليه حياتى است. اما با آن كه به باور زمين شناسان، زمين تنها قادر به ميزبانى از 10 ميليارد إنسان خواهد بود، اكنون كه مهمانان اين سياره به حدود 7 ميليارد إنسان‌