ما ذكر را فرو فرستاديم، و ما پاسدار آنيم».

«إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُها مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ‌.[1]

زمين براى خداست. آن را به هر كس از بندگانش كه بخواهد، مى‌دهد، و سرانجام به پرهيزگاران اختصاص دارد».

2- 4. نظام هاى ارزشى‌

نظام‌هاى ارزشى وآموزه‌هاى رفتارى قرآن نيز به نوبه خود جلوه‌اى ديگر ازمعارف متعالى و اعجازآميز قرآن اند كه مورد توجه برخى از دانشيان تفسير، به ويژه در قرن اخير، قرار گرفته‌اند.[2]

تاريخ و حيات انسان بر روى زمين، شاهد مكتب‌ها و انديشه‌هاى بسيارى بوده است كه هر يك در نظريه‌پردازى و تأملات ذهنىِ محض، دستى توانا داشته، ليكن فاقد دستور عملى و نظام‌هاى ارزشى هماهنگ، راقى و تعالى‌بخش براى پاسخگويى به خواست‌ها و نيازهاى زندگى معقول و نشاطآور بوده‌اند. انسان به حسب طبيعت و به اقتضاى محدوديت‌هاى ذاتى و عدم احاطه به اسرار و تفاصيل حيات، نمى‌تواند برنامه‌اى جامع و همه‌جانبه براى زندگى خود سامان دهد. افزون بر آن كه نقص‌ها و گرايش‌هاى ذاتى فردى، خانوادگى، قومى و... نيز به نوبه خود مانعى جدّى در تدوين يك نظام عادلانه براى روابط زندگى انسان اند. امّا قرآن، كتاب هدايت و دستورالعمل راهبردى انسان براى تنظيم انواع روابط وى با خود، با خداوند هستى، و سرانجام با هم نوعان و آحاد جامعه است. هنر قرآن آن است كه تمام روابط حيات انسان را با نگرشى فراگير و هماهنگ مورد توجه قرار مى‌دهد.

نظام‌هاى گوناگون اخلاقى و حقوقى مربوط به حيات فردى، اجتماعى، اقتصادى، سياسى و جز آن، در قرآن كه همه ساحت‌هاى حيات معقول انسان را زير

[1]. اعراف: آيه 128.

[2]. ر. ك: آلاء الرحمن: ج 1 ص 41؛ بيان الفرقان: ج 2 ص 206؛ الميزان فى تفسير القرآن: ج 1 ص 62.