نام کتاب : روش هاى توان افزايى در سختى ها نویسنده : عطاء الله، محسن جلد : 1 صفحه : 97
اينها همه دشوارىهايى بود كه انجام دادن اين مأموريت الهى به دنبال
داشت. امّا آنچه در اين بحث مورد توجّه است، ناراحتىهايى است كه از نتيجه ندادن
اين مأموريت ناشى مىشود. به اين معنا كه با وجود تلاش زياد پيامبران، باز عدّهاى
در مسير گمراهى قدم بردارند. گمراهى اين عده، اين تصوّر را ايجاد مىكند كه
تلاشهاى انبيا به عنوان مأموران هدايت ابناى بشر، ثمربخش نبوده است. چنانچه در
اوايل بعثت، وقتى مؤمنان و كسانى كه دعوت پيامبر اكرم (ص) را پذيرفته بودند، افراد
اندكى از جامعه را تشكيل مىدادند، ممكن بود اين قلّت مؤمنان و از سويى كثرت
دشمنان و كارشكنىهاى آنان، موجب شود كه پيامبر (ص) گمان كند، زحمات و كوششهايش
در تبليغ دين خدا اثر و فايدهاى نداشته است و يا بسيار ناچيز و اندك بوده است. پس
هدف نهايى، تأمين نشده است. لذا از ادامه دعوت، دلسرد شود؛ امّا خداوند متعال
براى جلوگيرى از چنين احتمالى و رفع نگرانى ناشى از چنين وهمى، با استفاده از
شيوههايى كه در ادامه اشاره خواهد شد، پيامبر (ص) را در تعديل انتظاراتش از دعوت
و پذيرش واقعيت يادشده، يارى نموده است.
يك.
اشتراط قابليت
براى
به ثمر رساندن دانه گياه، علاوه بر وجود عواملى چون: كشاورز، آب، خاك و ...،
همچنين دفع آفتها، مغزدار بودن دانه نيز شرط است. به همين دليل، گفته شده كه براى
تأثير فعل، غير از فاعليت فاعل، قابليت محل نيز شرط است. توجّه به اين مطلب، موجب
خواهد شد شخصى كه براى به نتيجه رساندن عملى تلاش مىكند، خواستهاش را با شرايط و
زمينههاى موجود هماهنگ نمايد. امّا بدون در نظر داشتن اين شرايط، انتظارش از
محدوده تأثيرگذارى فراتر مىرود و در اين هنگام با برآورده نشدن انتظاراتش، دچار
يأس و نوميدى مىگردد.
در
جريان دعوت پيامبر (ص) به يكتاپرستى و نجات مردم از گمراهى نيز توجّه به اين نكته
كه تنها تذكّر و انذار وى براى هدايت مردم كافى نيست، بلكه قابليت پذيرش دعوت
شدگان نيز شرط است؛ و تنها گروهى كه مستعد متذكر شدن و هدايتند، از تذكر و انذار
او بهرمند مىشوند، موجب خواهد شد از هدايت نشدن برخى افراد، دلسرد و نگران نشود.
اين كه تذكّر و انذار به تنهايى كفايت نمىكند، بلكه خود انذارشوندگان و كسانى كه
مورد تذكّر واقع مىشوند نيز بايد قابليت
نام کتاب : روش هاى توان افزايى در سختى ها نویسنده : عطاء الله، محسن جلد : 1 صفحه : 97