جملاتى مانند: «پروردگارا! بهره ما را از عذاب هر چه زودتر قبل از روز حساب به ما ده!»[1] و بعد از سفارش به صبر در برابر سخنان ناشايست آنان، پيامبر (ص) را مأمور به يادآورى سرگذشت حضرت داوود (ع) نموده است:

(اصْبِرْ عَلى‌ ما يَقُولُونَ وَ اذْكُرْ عَبْدَنا داوُدَ ذَا الْأَيْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ.[2]

در برابر آنچه مى‌گويند، شكيبا باش! و به خاطر بياور بنده ما داوود صاحب قدرت را، كه او بسيار توبه‌كننده بود).

فخر رازى، آثار اين يادآورى را تا هفت مورد شمرده است كه صبر داوود و اخلاق نيك وى به عنوان اسوه‌اى براى پيامبر (ص) يكى از آنهاست.[3] در همين سوره- كه از سوره‌هاى مكّى است-، غير از امر به يادآورى سرگذشت داوود (ع)، گوشه‌هايى از تاريخ هشت نفر از ديگر پيامبران در طى سه فرمان «أذكر» (به ياد آور!) منعكس شده است؛ پيامبرانى همچون: سليمان، ايّوب، ابراهيم، اسحاق، يعقوب، اسماعيل، يسع و ذوالكفل (صلوات عليهم أجمعين).[4] جالب اين‌كه از چهارده مرتبه‌اى كه در قرآن كريم، پيامبر (ص) مأمور به يادآورى شده‌اند، در نُه مرتبه آن مأمور به ياد آوردن سرگذشت انبياى الهى شده است.[5] اين مسئله مى‌رساند كه بيان صبر و شكيبايى ديگران، براى شخصى كه اكنون در موقعيت دشوارى مانند موقعيت آنان قرار گرفته است، يكى از بهترين عوامل براى تحمّل‌پذيرتر شدن آن سختى و گذر سالم از آن موقعيت به حساب مى‌آيد.

در پايان، اين نكته را نيز مى‌افزاييم كه مشاهده افرادى كه در گذر از يك موقعيت دشوار موفّق نبوده‌اند و با انتخاب واكنش‌هاى غير صحيح بر فشار روانىِ سختى‌ها افزوده‌اند، به شرط اطلاع از نادرست بودن واكنش آنها مى‌تواند ما را در انتخاب واكنش صحيح يارى رساند؛ چرا كه با ديدن سرانجامِ بى‌صبرىِ آنان، از تكرار اين رفتار اشتباه خوددارى مى‌كنيم و بر خلاف آنها، صبر و استقامت به خرج مى‌دهيم.

[1].( وَ قالُوا رَبَّنا عَجِّلْ لَنا قِطَّنا قَبْلَ يَوْمِ الْحِسابِ)( سوره ص، آيه 16).

[2]. سوره ص، آيه 17.

[3]. ر. ك: مفاتيح الغيب، ج 26، ص 373.

[4]. نام اين پيامبران به ترتيب در آيات 30، 41، 45 و 48 اين سوره، بيان شده است.

[5]. ر. ك: سوره مريم، آيه 41، 51، 54 و 56؛ سوره ص، آيه 17، 30، 41، 45 و 48؛ سوره احقاف، آيه 21.