براى رفع سختى و سبك شدن اين سنگينى، بر پديدار شدن سهولت پس از هر دشوارى همراه با تأكيد، دو بار تكرار شده است.[1] چنان‌كه در جاى ديگر خطاب به ايشان آسان شدن كارها از جمله دريافت و ابلاغ وحى و تعليم و عمل كردن به آن، اين‌گونه وعده داده شده است:[2]

(وَ نُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرى‌.[3]

كارها را بر تو آسان مى‌سازيم).

دو. هجرت و دورى از وطن‌

همچنين از اين روش براى تقويت روحيه پيامبر (ص) هنگامى كه از زادگاه خود و پدرانش (يعنى مكّه) خارج مى‌شد، به كار رفته است. دورى از اين حرم امن الهى و هجرت از خانه و كاشانه- كه از پيامدهاى تلاوت آيات قرآن براى مردم و ابلاغ پيام آن به ايشان بود-، براى او و ديگر مسلمانانى كه همراه وى و پس از ايشان هجرت نمودند، سخت و آزاردهنده بود.[4] لذا خداى سبحان، به او اطمينان مى‌دهد كه زمانى اين سختى تمام مى‌شود و دوباره به زادگاه اصلى خود مكّه، بازخواهى گشت:

(إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لَرادُّكَ إِلى‌ مَعادٍ ....[5]

آن كس كه قرآن را بر تو فرض كرد، تو را به جايگاهت (زادگاهت) بازمى‌گرداند!).

سه. مشكلات خانوادگى‌

افزون بر آيات يادشده كه خداوند با توجّه دادن پيامبر خدا (ص) به اصل آسان شدن مشكلات و پايان‌پذيرى آنها، تحمّل ايشان را در برابر سختى‌هاى رسالت و هجرت،

[1]. ترجمه تفسير الميزان، ج 20، ص 532.

[2]. تفسير نمونه، ج 26، ص 395.

[3]. سوره اعلى، آيه 8.

[4]. در روايتى از ابن عبّاس آمده است كه: چون پيامبر( ص) از مكّه به سوى غار ثور رفت، صورت به سوى مكّه بازگرداند و فرمود:« انت احب البلاد الى اللَّه و انت احب البلاد الى و لولا المشركون اهلك اخرجونى لما خرجت منك»؛ تو محبوب‌ترين شهرها نزد خدا و محبوب‌ترين سرزمين نزد منى، و اگر ساكنان مشرك تو مرا خارج ننموده بودند، به ميل خود از تو خارج نمى‌شدم( جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 26، ص 31؛ الدر المنثور، ج 6، ص 48). مضمون روايت يادشده، از امام حسن عسكرى( ع) نيز نقل شده است( ر. ك: التفسير المنسوب إلى الإمام الحسن العسكرى( ع)، ص 554).

[5]. سوره قصص، آيه 85.