مقصود از ظن در بحث حجيت ظن، مفهوم اصطلاحى آن است، اما بايد توجه داشت كه ظن به كار رفته در لغت عرب و آيات و احاديث غير از ظن به معناى اصطلاحى است.

لازم به ذكر است كه وقتى سخن از «حجيت ظنّ» به ميان مى‌آيد، دو بحث مهم و محورى مطرح مى‌شود:

1. حجّيت «خبر واحد» كه بحث از سند است.

2. حجّيت «ظهور» كه بحث از دلالت است.

به عبارت ديگر يك بحث اين است كه آيا اين حديث از معصوم (ع) صادر شده است يا نه؟ و ديگر اين‌كه به فرض صدور معناى حديث چيست؟ آيا دلالتش صريح است يا ظاهر؟ و آيا اين ظهور معتبر است يا خير؟ در خصوص «قطع» نيز همين دو لحاظ مطرح است: قطع به صدور، كه ناشى از تواتر يا قرينه است و قطع به دلالت كه ناشى از نصّ است. بنابراين اگر حديث، متواتر يا همراه با قرينه صدق و نيز منصوص باشد، قطعى است و حجّيتش ذاتى، امّا اگر دلالتش ظاهر و صدورش از طريق آحاد باشد، بايد درباره حجّيت يا عدم حجيت آن به بحث و بررسى پرداخت. البته با توجه به اين كه نتيجه تابع اخس مقدمات است، اگر فقط دلالت يا فقط صدور، ظنى باشد باز خبر در حكم ظنّى خواهد بود و نيازمند بحث از اعتبار.

با دقت در مباحثى كه فقيهان در بحث از حجيت ظن مطرح مى‌كنند، سه پرسش اساسى را مى‌توان يافت:

1. آيا تعبّد به ظن امكان دارد يا ممتنع است؟

2. آيا تعبّد به ظن واقع شده است يا خير؟

3. آيا تفاوتى ميان اعتقادات و اعمال يا به تعبير دقيق‌تر اعمال جوانحى و اعمال جوارحى در اين بحث وجود دارد يا خير؟

پاسخ به اين پرسش‌ها در ضمن مباحث آتى خواهد آمد.