مى‌فرمايد كه مشركان در اين سخنان دليل و حجّتى ندارند و فقط از «ظن» و هواهاى نفسانى خويش پيروى مى‌كنند:

إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْماءٌ سَمَّيْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ ما تَهْوَى الْأَنْفُسُ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدى‌؛[1]

اينها فقط نام‌هايى است كه شما و پدران‌تان بر آنها گذاشته‌ايد و هرگز خداوند دليلى و حجتى بر آن نازل نكرده. آنان فقط از گمان‌هاى بى‌اساس و هواى نفس پيروى مى‌كنند در حالى كه هدايت از سوى پروردگارشان براى آنها آمده است.

پس از چند آيه، خداوند مشركان را به اين دليل كه به آخرت ايمان ندارند و فرشتگان را دختران خدا مى‌پندارند، مورد انتقاد قرار داده و در آيه 28 مى‌فرمايد: آنان هيچ «علمى» به اين سخنان ندارند و فقط از «ظن» پيروى مى‌كنند، در حالى كه «ظن» و گمان بيانگر حقيقت نيست.[2] سپس به پيامبر اكرم (ص) مى‌فرمايد كه تو نيز از كسانى كه از ما روى گردانيده‌اند و فقط دنياى فانى را خواستارند، روى بگردان.

در آيات متعددى ديگرى نيز همين معنا قابل مشاهده است.

(وَ قالُوا ما هِيَ إِلَّا حَياتُنَا الدُّنْيا نَمُوتُ وَ نَحْيا وَ ما يُهْلِكُنا إِلَّا الدَّهْرُ وَ ما لَهُمْ بِذلِكَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا يَظُنُّونَ)؛[3] آنها گفتند: «چيزى جز همين زندگى دنياى ما در كار نيست گروهى از ما مى‌ميرند و گروهى جاى آنها را مى‌گيرند و جز طبيعت و روزگار ما را هلاك نمى‌كند!» آنان به اين سخن كه مى‌گويند علمى ندارند، بلكه تنها حدس مى‌زنند (و گمانى بى‌پايه دارند).

(قُلْ هَلْ مِنْ شُرَكائِكُمْ مَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ قُلِ اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ أَ فَمَنْ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَنْ يُتَّبَعَ أَمَّنْ لا يَهِدِّي إِلَّا أَنْ يُهْدى‌ فَما لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ وَ ما يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلَّا ظَنًّا إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِما يَفْعَلُونَ)[4]؛ بگو: آيا هيچ يك از معبودهاى شما، به سوى حق‌

[1]. نجم: 23.

[2]. نجم: 28« وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ إِنَّ الظَّنَّ لا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئاً.»

[3]. جاثيه: 24.

[4]. يونس: 35 و 36.