موضوعى كه عقلى است از اهميت بيشترى برخوردار و قطعى‌تر است. مثلًا امامت با اين كه آموزه‌اى نقلى است اما نسبت به برخى عقايد عقلى مثل بحث اسعار مهم‌تر و قطعى‌تر است.

روش تنظيم بر اساس وضعيت مخاطب و شرايط زمان و مكان‌

تنظيم را مى توان بر اساس وضعيت مخاطب و شرايط زمان و مكان انجام داد. در اين روش، جنبه هاى مختلفى را مى توان ملاحظه كرد.

يكى از اين جنبه‌ها نياز مخاطب است. در تنظيم مى‌توان امورى كه مخاطبان به آن‌ها بيشتر نياز دارند را مقدم كرد و امور غير مبتلا را به تأخير انداخت.

يكى ديگر از اين جنبه‌ها فهم مخاطبان است. با ملاحظه اين جنبه مى‌توان امورى را كه براى مخاطبان ساده تر است، زودتر بيان كرد و طرح مطالب پيچيده تر را به تاخير انداخت.

از نكات مورد توجه در اين روش، رعايت وضعيت مخاطب در پذيرش و عدم پذيرش مطالب است. با رعايت اين نكته آموزه‌هايى كه با اعتقادات مخاطبان هماهنگ‌تر است، زودتر ذكر مى‌شود. مثلا در فضايى كه مباحث انسان شناختى برجسته است مى توان ابتدا آموزه هايى از دين را كه به جايگاه و كرامت انسان مربوط است، زودتر بيان كرد.

به هر حال، روش اخير، روش هاى فرعى‌تر متعددى را شامل مى‌شود كه به برخى از آن‌ها اشاره شد.

اگر از اين روش استفاده كنيم تنظيم‌هاى متفاوتى از اعتقادات براى جوامع مختلف مى‌توان عرضه كرد.