ذمّى به سبب انجام‌دادن عملش نيست. به‌طوركلى، در اخلاق فقط به رفتارهاى اختيارى پرداخته مى‌شود؛ رفتارهايى كه گاه از آن به «رفتارهاى غيربازتابى» يا «كنش» تعبير مى‌شود.

2. رفتار اخلاقى، رفتارى است كه قابليت ارزش‌گذارى يا اتصاف به حسن و قبح داشته باشد؛ يعنى رفتارى كه بتوان آن را شايسته و پسنديده دانست، يا آن را به ناپسندى و زشتى متصف كرد، اگرچه آن رفتار حقيقتاً براى فاعلش ملكه و عادت نشده، و به خُلق و خو تبديل نشده باشد.

3. رفتارهاى اخلاقى را مى‌توان از يك منظر به سه دسته تقسيم كرد:

الف. رفتارهاى يك‌وجهى: ما اين رفتارها را در مقايسه با رفتار نوع دوم، يك‌طرفى دانسته‌ايم؛ زيرا نفسِ وجود يا توجه و اعتنا به آن، مى‌تواند به خوبى يا بدى متصف شود؛ مانند حُسن ظن يا سوءظن كه هر يك از آن دو، در شرايط خاص يا درباره افراد خاص مى‌تواند پسنديده يا ناپسند باشد. البته در آينده، درباره اينكه چگونه برخى امور ذهنى، رفتار شمرده مى‌شود بيشتر سخن خواهيم گفت.

ب. رفتارهاى دووجهى: اين رفتارها دو طرف دارند و با يك طرف مصداق خارجى نمى‌يابند؛ مانند دروغ گفتن. در اين قبيل رفتارها، وجود دو طرفِ گوينده و شنونده ضرورى است و با وجود فرد دروغگو و بيان دروغ از سوى او، درحالى‌كه شنونده‌اى در مقابلش وجود ندارد، اين عملِ زشت تحقق خارجى نمى‌يابد.

ج. رفتارهاى سه‌وجهى: اين رفتارها براى تحقق خارجى، نيازمند سه طرف هستند. خودِ اين رفتارها دو دسته‌اند: گاه هر سه طرف آن انسان است؛ مانند غيبت و تهمت. در اين نوعْ گوينده، شنونده و فردى كه سخنِ گفته‌شده به او مربوط است، بايد وجود داشته باشد. اما گاه يكى از اطراف آن انسان نيست؛ مانند امانتدارى و رازدارى. در اين‌گونه رفتارها «صاحب امانت يا راز»، «امانت يا راز»، و «شخص امانتدار يا رازدار» سه طرف رفتار را تشكيل مى‌دهند. رفتارهاى اخلاقى انسان در ارتباط با خود، غالباً از نوع نخست يعنى تك‌وجهى است.

4. ازآنجاكه رفتارهاى اخلاقى، از زمره رفتارهاى غيربازتابى يا كنش هستند، ماهيت ارتباطى دارند؛ يعنى در ارتباط با امر ديگرى هستند، حتى اگر تك‌وجهى باشند. به عبارت روشن‌تر، كنش‌ها گاه در ارتباط با خودِ فاعل از او صادر مى‌شود،