بيت عليهم السلام، بى‌واسطه و براى ديگران به واسطه آنان، امكان‌پذير است.

روش تفسير جامع‌

بر اين اساس، مى‌توان گفت كه روش پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام در تفسير قرآن، بهره‌گيرى از روش تفسير جامع و بهره‌گيرى از همه منابع معرفتى در كنار مبانى و اصول و قواعد تفسيرى است و با تأمّل در روايات تفسيرى، به خوبى مى‌توان اين روش را استنباط كرد.

مثلًا هنگامى كه امام باقر عليه السلام در تفسير آيه وضو به زراره مى‌فرمايد:

مسح كردن به قسمتى از سر و پا كافى است، زيرا قرآن مى‌فرمايد:

«وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ»[1] و تفسير خود را با اين عبارت، به يك نكته زبان‌شناسى، مستند مى‌فرمايد:

فَعَرَفنا حينَ قالَ‌

«بِرُؤُسِكُمْ»

أن المَسحَ بِبَعضِ الرأسِ، لِمكانِ الباءِ.[2]

پس هنگامى كه خدا فرمود: «بِرُؤُسِكُمْ»، دانستيم كه مسح كردن به بعض سر، واجب است، به دليل آمدن «باء» بر سر «رؤوس».

اين استناد، در واقع، اشاره به آن است كه زبان‌شناسى، يكى از مقدّمات لازم براى تدبّر و فهم معارف قرآنى است، و آشنايى مفسّر با ادبيات عرب و به طور كلّى، مبانى دلالى اين كتاب آسمانى، ضرورى است.

نيز هنگامى كه امام در تفسير آيه: «وَ مَنْ يَحْلِلْ عَلَيْهِ غَضَبِي فَقَدْ

[1]. مائده، آيه 6.

[2]. الكافى: ج 3 ص 30 ح 4.