1/ 24 قضا و قدر

31. خاتمة مستدرك الوسائل: عن عبيد اللَّه بن موسى، عن عبد العظيم عن إبراهيم بن أبى محمود، قال:

قال الرضا عليه السلام: ثَمانِيَةُ أَشياءَ لا تَكونُ إلّابِقَضاءِ اللَّهِ وقَدَرِهِ: النَّومُ وَاليَقظَةُ، وَالقُوَّةُ وَالضَّعفُ، وَالصِّحَّةُ وَالمَرَضُ، وَالمَوتُ وَالحَياةُ.[1]

ترجمه‌

حضرت عبد العظيم عليه السلام- به نقل از ابراهيم بن ابى محمود-: امام رضا عليه السلام فرمود:

«هشت چيز است كه جز به قضا و قدرِ خداوند نيست: خواب، بيدارى، توانايى، ناتوانى، تن‌درستى، بيمارى، مرگ و زندگى».

شرح‌

تبيين معناى قضا و قدر الهى و مسائل مربوط به آن، از حوصله اين نوشته بيرون است؛[2] امّا براى تبيين اجمالى حكمت ياد شده، اشاره به چند نكته خالى از فايده نيست:

1. در نظام آفرينش، همه پديده‌ها بر پايه قضا و قدر استوارند و هيچ چيز، از محدوده تقدير الهى، خارج نيست.[3] بنا بر اين، اثبات قضا و قدر در موارد هشتگانه‌اى كه در حديثِ ياد شده آمده، به معناى نفى ساير موارد نيست. در واقع، موارد هشتگانه، مواردى از زندگى هستند كه قضا و قدر الهى در آنها كاملًا محسوس و مشهود است.

[1]. خاتمة مستدرك الوسائل: ج 4 ص 407، بحار الأنوار: ج 5 ص 95 ح 17.

[2]. براى آگاهى بيشتر و دستيابى به توضيحات لازم در اين باره، ر. ك: دانش‌نامه عقايد اسلامى: ج 8.

[3]. دانش‌نامه عقايد اسلامى: ج 8 ص 361( نقش قضا و قدر در آفرينش).