واسطه خودبينى و خودخواهى، از امر خداى تعالى به خضوع براى ولىّ و صفىّ او- جلّ و علا- سر باز زد. و بدان كه تمام گرفتارى‌هاى بنى آدم، از اين ارث شيطانى است كه اصل اصول فتنه است، و شايد آيه شريفه‌ وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَ يَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ‌[1] در بعض مراحل آن، اشاره به جهاد اكبر و مقاتله با ريشه فتنه- كه شيطان بزرگ و جنود آن كه در تمام اعماق قلوب انسان‌ها شاخه و ريشه دارد- باشد، و هر كس براى رفع فتنه از درون و برون خويش بايد مجاهده نمايد، و اين جهاد است كه اگر به پيروزى رسيد، همه چيز و همه كس اصلاح مى‌شود.

پسرم! سعى كن كه به اين پيروزى دست يابى، يا دست كم به بعض مراحل آن.

همّت كن و از هواهاى نفسانيّه كه حد و حصر ندارد، بكاه، و از خداى متعال- جلّ و علا- استمداد كن، كه بى مدد او، كس به جاى نرسد.[2]

4. عُجب، مراتبى دارد كه خطرناك‌ترينِ آنها اين است كه انسان، كار زشت و ناپسند خود را شايسته و زيبا ببيند.[3] در حديثى از امام كاظم عليه السلام آمده كه عُجب، درجاتى دارد و يكى از آنها اين است كه كردار زشت بنده، در نظرش زيبا جلوه كند و آن را نيكو ببيند و خوشش آيد و چنين بپندارد كه كار خوبى مى‌كند.[4]

5. فرق عُجب و كِبر، اين است كه انسانِ مبتلا به بيمارى عُجب، خود را بزرگ مى‌بيند و بر خود مى‌بالد و به ديگرى كارى ندارد؛ امّا شخصى كه به بيمارى كبر مبتلاست، خود را بزرگ‌تر از ديگران تصوّر مى‌كند. بنا بر اين، بيمارى كبر، معلول بيمارى عُجب (خودپسندى) است.

[1]. بقره: آيه 193.

[2]. صحيفه امام: ج 20 ص 155.

[3]. ر. ك:\i« أَ فَمَنْ زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَناً»\E( فاطر: آيه 8) و\i« قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمالًا* الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً»\E( كهف: آيه 103- 104).

[4]. ميزان الحكمة: ج 7 ص 57 ح 11913.