فَقالَ: بَل يُخَيِّرُهُم ويُمِهلُهُم حَتّى‌ يَتوبوا.

قُلتُ: فَهَل يُكَلِّفُ عِبادَهُ ما لا يُطيقونَ؟

فَقالَ: كَيفَ يَفعَلُ ذلِكَ وهُوَ يَقولُ: وَ ما رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ؟

ثُمَّ قالَ عليه السلام: حَدَّثَنى أبى موسى‌ بنُ جَعفَرٍ، عن أبيهِ جَعفَرِ بنِ مُحَمَّدٍ عليهما السلام، أنَّهُ قالَ:

مَن زَعَمَ أنَّ اللَّهَ تَعالى‌ يَجبُرُ عِبادَهُ عَلى‌ المَعاصى أو يُكَلِّفُهُم ما لا يُطيقونَ، فَلا تَأكُلوا ذَبيحَتَهُ، ولاتَقبَلوا شَهادَتَهُ، ولا تُصَلّوا وَراءَهُ، ولا تُعطوهُ مِنَ الزَّكاةِ شَيئاً.[1]

ترجمه حديث 32

حضرت عبد العظيم عليه السلام- به نقل از امام هادى عليه السلام، از پدرش، از امام رضا عليه السلام-: ابو حنيفه روزى از نزد صادق عليه السلام برمى‌گشت، كه موسى بن جعفر عليه السلام با او رو به رو گرديد. ابو حنيفه گفت: اى جوان! معصيت (گناه)، از ناحيه چه كسى است؟

موسى بن جعفر عليه السلام فرمود: «از سه حال، خارج نيست: يا از جانب خداوند است، كه قطعاً از طرف او نيست. در اين صورت، سزاوار نيست كه خداى كريم، بنده خود را به جهت معصيتى كه از وى صادر نشده است، عذاب كند. يا از جانب خداوند و بنده، هر دو، صادر شده است كه اين هم صحيح نيست و در اين صورت سزاوار نخواهد بود كه شريك قوى به رفيق ضعيف خود، ستم نمايد. و يا از جانب بنده است و همين صحيح است، كه در اين صورت اگر خداوند او را عقوبت كند، اين به خاطر گناهى است كه از وى سر زده است، و اگر از او بگذرد، اين، كرم و لطفى است كه پروردگار به او نموده است».

ترجمه حديث 33

حضرت عبد العظيم عليه السلام: ابراهيم بن ابى محمود گفت: از امام رضا عليه السلام تفسير آيه شريف: و آنان را در تاريكى‌هايى كه نمى‌بينند، ترك كرد[2] را سؤال كردم.

فرمود:" خداوند به صفت" ترك"، آن چنان كه مخلوقات او به اين صفت متّصف‌

[1]. عيون أخبار الرضا عليه السلام: ج 1 ص 123 ح 16، بحار الأنوار: ج 5 ص 11 ح 17.

[2]. بقره: آيه 17.