پيامبر ... بدان گونه كه در قرن دوم هجرى پديد آمده‌اند، خاستگاهى بسيار تازه داشتند و از همين رو، مستقلًا ارزش تاريخى ندارند».[1]

نظريات شاخت هم مانند احتجاجات گلدتسيهر با واكنش‌هايى دوگانه روبرو شد. كتاب مبادى فقه اسلامى وى به عنوان اثرى تمام عيار، روشمند و بسيار اصيل مورد تحسين همگان قرار گرفت،[2] امّا ديدگاه محقّقان در باب نقطه اصلى احتجاج وى- مبنى بر اينكه «جوهره اصلى» روايات منقول از پيامبر و صحابه هيچگاه وجود نداشته است- متفاوت بود. جدى‌ترين انتقاد از شاخت اين بود كه وى به قدر كافى ميان شكل حديث و محتواى آن تفاوت ننهاده است. شكل حديث صورتى [رسمى‌] است كه در واقع پيش از قرن دوم هجرى بر تن روايات پوشانده نشده است؛ امّا محتواى حديث به زمانى بسيار قديم‌تر باز مى‌گردد.[3] نمونه‌اى مناسب از اين نوع واكنش به ديدگاه شاخت، مقاله‌اى از جان بِرتُن راجع به مفهوم سنّت (همين كتاب، فصل 3) است.[4] با اين همه، انديشه‌هاى شاخت عميقاً و براى مدتى مديد بر حديث‌پژوهى غربيان تأثير گذارد. هيچ بررسى جديد در باب حديث انجام نشد كه بتواند ديدگاه‌هاى وى را ناديده انگارد، و در واقع تمامى محقّقان بعدى ناگزير بودند موضع خود را نسبت به پژوهش شاخت مشخص كنند.

پژوهش‌هاى حديثى پس از شاخت را مى‌توان بر اساس رويكرد محقّقان به ديدگاه‌هاى شاخت به سه دسته تقسيم كرد. 1) محقّقانى كه آراى وى را به كلى‌

[1].Schacht ,"Revaluation ",841 -15 .

[2]. براى شرحى دقيق از اين واكنش‌ها نك. كتاب من با عنوان مبادى فقه اسلامى. فقه مكى پيش از دوران مدارس سنّتى با مشخصات زير:

Harald Motzki, The Origins of Islamic Jurisprudence: Meccan Fiqh before the Classical Schools, trans. Marion Katz) Leiden, 2002(, 72- 82.

[3]

. Cf. Erich Graf, Jagdbeute und Schlachttier im islamischen Recht. Untersuchung zur Entwicklung der islamischen Jurisprudenz) Bonn, 9591(, 833; S. G. Vesey- Fitzgerald," Nature and Sources of the SharDa", in Majid Khadduri and H. J. Liebesny, eds., Law in the Middle East, I: Origin and Development of Islamic Law) Washington, 5591(, 39- 49; Noel Coulson, A History of Islamic Law) Edinburgh, 4691(, 56

- 64

;) Fazlur Rahman, Islamic Methodology in History) Karachi, 5691(, 1- 78, esp. 67) for the opinions of these authors see also Motzki, Origins, 92- 43, 83(.

[4]

. John Burton," Notes Towards a Fresh Perspective on the Islamic Sunna", British Society for Middle Eastern Studies Bulletin 11) 4891(, 3- 71.