الف- مسايل مربوط به نيابت‌

مسأله 145) كسى كه شرايط استطاعت را داشته و در نتيجه حجّ بر او مستقرّ شده است اگر به علّت پيرى، بيمارى يا عذرى كه اميد به برطرف شدن آن نيست نتواند خودش به حجّ برود، واجب است ديگرى را نايب كند تا از طرف او حجّ بجا آورد و اگر تا هنگام وفات نايب نگرفت چنانچه مالى داشته باشد بر وارثان او واجب است برايش نايب بگيرند.

مسأله 146) اگر كسى از زمانى كه استطاعت مالى پيدا كرده، فاقد استطاعت بدنى باشد و بعد از اين نيز نااميد از استطاعت بدنى باشد، واجب نيست براى حجّ نايب بگيرد، هرچند نايب گرفتن موافق با احتياط استحبابى است.

مسأله 147) اگر مستطيع در سال اوّل استطاعت بميرد لازم نيست براى او حجّ نيابتى بگيرند، هرچند ميّت مال زيادى از خود بجا گذاشته باشد. ولى اگر ورّاث براى او نايب بگيرند، بسيار عمل پسنديده‌اى است.

مسأله 148) كسى كه خود از انجام حجّ، معذور است مى‌تواند مستقيماً يا به وسيله وكيلش براى انجام حجّ، نايب بگيرد. هرگاه براى شخص زنده توسّط ديگرى و بدون اطّلاع منوب عنه، نايب بگيرند در صورتى كه قبلًا و فعلًا راضى باشد به گونه‌اى كه وقتى به‌