[827] سؤال 176: مى‌دانيم كه در سجده، بايد هفت موضع از بدن روى زمين قرار بگيرد. آيا زياد و كم شدن سجده، به تعداد قرار گرفتن پيشانى بر زمين بستگى دارد يا وابسته به تعداد قرار گرفتن همه هفت موضع بدن با هم، بر روى زمين است؟

پاسخ: ملاك در زيادى و يا كمى سجده، گذاردن و يا نگذاردن پيشانى بر زمين است و اعضاى ديگر در اين مسأله دخالتى ندارند.

[828] سؤال 177: معمولًا كسانى كه نمى‌توانند سجده كنند، مهر نماز را با دست بلند مى‌كنند و پيشانى را بر آن مى‌گذارند و در اين حال نوك انگشتان بزرگ پا را هم بر زمين نمى‌گذارند، در حالى كه مى‌توانند با درست كردن سكويى و قرار دادن مهر بر آن، پيشانى را بر مهر و كف هر دو دست را بر زمين بگذارند. در اين حالت، آيا درست كردن سكو براى اين كه بتوان كف هر دو دست را بر زمين گذاشت و همچنين گذاشتن نوك انگشتان بزرگ پا لازم است يا همان صورتى كه به طور معمول انجام مى‌شود، كافى است؟

پاسخ: در فرض سؤال، بايد نمازگزار تا جايى كه مى‌تواند براى سجده خم شود و مهر را بر روى سكو يا چيز ديگرى قرار دهد تا بتواند پيشانى را بر آن بگذارد و بقيه مواضع سجده را نيز هر كدام را كه مى‌تواند بايد بر روى زمين قرار دهد.

[829] سؤال 178: كسى كه وظيفه‌اش اين است كه سجده را با اشاره به جا آورد، در صورتى كه بتواند بعضى از مواضع سجده را بر زمين بگذارد، آيا اين كار واجب است؟

پاسخ: لازم نيست.

[830] سؤال 179: كسى بيمارى و درد شديدى در گردن دارد و نمى‌تواند در حالت سجده سر بر مهر بگذارد. اگر به علت درد شديد، نتواند روى چيزى مثل چهار پايه كوچك نيز مهر بگذارد و سجده كند، آيا مى‌تواند مهر را بردارد و بر پيشانى قرار دهد؟

پاسخ: اگر اصلًا نمى‌تواند براى سجده خم شود، بايد با سرش براى سجده‌