2- 1- 3. شناخت دنيا

نه تنها خداشناسى، بلكه دنياشناسى نيز در درمان غصّه‌هاى بيهوده زندگى مؤثّر است. در احاديث فراوانى تأكيد شده كه اگر كسى دنيا را بشناسد، مشكلات دنيوى، او را اندوهگين نمى‌كند. دليل اين مطلب در روايتى از پيامبر صلى الله عليه و آله اين گونه آمده است:

أيُّها النّاسُ! هذِهِ دارُ تَرَح لادارُ فَرَحٍ، ودارُ التِّواءِ لا دارُ استِواءٍ، فَمَن عَرَفَها لَم يَفرَح لِرَجاءٍ ولَم يَحزَن لِشَقاءٍ.[150]

اى مردم! دنيا سراى غم است نه سراى شادى؛ سراى دشوارى است، نه سراى آسودگى. پس هر كه آن را شناخت، با اميدى شاد نشد، و با سختى و حسرتى، اندوهگين نگشت.

اين سخن بدين معناست كه طبيعت زندگى دنيا، به انواع سختى‌ها و بلاها آغشته است و كسى كه به اين امر آگاه باشد، مى‌داند كه شادى‌هاى آن، نسبى اند. از اين رو، شادى مطلق در دنيا وجود ندارد. وقتى انسان، خود را براى پذيرفتن سختى‌هاى زندگى و آفت‌هاى طبيعى و غير قابل پيشگيرى شادى،[151] آماده مى‌كند، دشوارى‌هاى زندگى براى او غير منتظره و نگران كننده نخواهند بود.

2- 1- 4. ياد مرگ و احوالات پس از آن‌

بسيارى از نگرانى‌هاى انسان، ناشى از اهميت دادن به آرزوهاى دست‌نيافتنى است.

از امير مؤمنان عليه السلام نقل شده كه مى‌فرمايد: «حاصل آرزوها، افسوس خوردن است»[152] و «هر كه آرزوهايش بسيار باشد، رضايتش اندك است».[153]

[150]. ر. ك: ص 214 ح 212.

[151]. ر. ك: ص 215( دنياشناسى).

[152]. ر. ك: دانش‌نامه قرآن و حديث: ج 6 ص 201 ح 288.

[153]. همان، ح 287.