دسته دوم: آفاتِ غير قابل پيشگيرى، مانند: مرگ و ديگر حوادثى كه لازمه زندگى دنيا، و در صورت پيش‌بينى هم قابل پيشگيرى نيستند.

اين موارد، از آن جهت مانع سرورند كه پيامدهاى منفى دارند و موجب درد و رنج مى‌گردند و لذّت و خوشى را از بين مى‌برند. سردمزاجى‌[120] از طريق تأثير بر فيزيولوژى انسان (عملكرد اعضا) و سيستم جسمانى او موجب بروز احساس ناخوشايند مى‌شود.[121] مرگ‌[122] و بروز حوادث ناگوارى كه لازمه زندگى اين دنيا هستند،[123] از طريق ايجاد احساس ناكامى در لذّتجويى تام و برآورده نشدن خواسته‌ها و آرزوها مى‌توانند بر انسان، تأثير منفى بگذارند و موجب حزن و اندوه وى گردند.

1- 5. آفت‌هاى خيالى‌

بخش قابل توجّهى از آفت‌هايى كه موجب نگرانىِ انسان مى‌شوند، آفت‌هايى هستند كه وجود خارجى ندارند! بلكه ساخته و پرداخته توهّمات و خيالاتى هستند كه از مجارى گوناگون، وارد عرصه ذهن و روان انسان مى‌شوند. چند نمونه از آفت‌هاى خيالى‌اى كه در منابع اسلامى آمده‌اند، عبارت اند از:

1- 5- 1. نگرانى‌هاى ناشى از آينده زندگى‌

بخش عمده‌اى از نگرانى‌هاى انسان، به مشكلات و ناملايماتى مربوط مى‌شوند كه ممكن است در آينده براى انسان پيش بيايند.[124] مونتين، فيلسوف شهير فرانسوى گفته: «انسان، آن قدرى كه از فكر حوادث آينده ناراحت مى‌شود، از خودِ آن حوادثْ در زحمت نيست».[125]

[120]. ر. ك: ص 195 ح 169.

[121]. اين مسئله مى‌تواند مورد پژوهش‌هاى تجربى قرار گيرد.

[122]. ر. ك: ص 195( مرگ).

[123]. ر. ك: ص 197( آسيب‌هاى جدا نشدنى از دنيا).

[124]. ر. ك: ص 203( اندوه روزى كه فرا نمى‌رسد!).

[125]. آيين زندگى: ص 123.