بار
خدايا! تو بلند مرتبهاى ... بر هر چه خواهى توانايى، رحمت و مهربانىات نزديك،
وعدهات راست و نعمتات كامل و فراوان.
اين
مجموعه بسيار زيبا، اهداف، روشها و روشنگرىهاى امام را نشان مىدهد.
البته
نامههايى از امام حسين (عليهم السلام) بر جاى مانده است كه در پاسخ كوفيان و يا
كسانى كه ايشان را از رفتن به كربلا باز مىداشتند، نوشته شد؛ مانند نامه امام به
ابن عبّاس و محمّد بن حنفيه.
روزگار
امام سجّاد (ع)
دوران
امامت امام سجّاد (ع) از عاشوراى سال 61 هجرى آغاز شد. ايشان در مدّت امامت 34
ساله خويش، با دشوارىهاى سياسى و فرهنگى بسيارى رو به رو بودند. از يك سو،
خونريزترين فرمانداران مانند حجّاج بن يوسف ثقفى، در شهر كوفه،
مركز
شيعيان، حكمرانى مىكردند و از ديگر سو، مردم به لهو و لعب فراوان، دلخوش كرده،
از دين، روىگردان بودند. با اين همه، امام سجّاد (ع) با روش خويش، بر مخالفان نيز
تأثير نهاد و به عنوان سرآمدِ تابعيان شناخته شد، به گونهاى كه همراهى با كاروان
امام سجّاد (ع) براى مراسم حج، مايه افتخار همگان بود. حضور طولانى مدّت امام در
ميان مردم و رويكرد قشر فرهنگى به امام، سبب شد تا احاديث امام سجّاد (عليهم
السلام) بسيار پُرشمارتر از امام حسن و امام حسين (عليهما السلام) باشد و امام نيز
براى بيان معارف دينى، از شيوههاى گوناگونى مانند خطبه، دعا، نگارش و ... استفاده
كردند كه شايد مهمترين شيوه، همان دعا بود؛ زيرا حكومتيان نسبت به آن، حسّاسيت
كمترى داشتند و از سويى، مردمى كه با لهو و لعب و ساز و آواز، مأنوس بودند، با
شنيدن دعاهاى زيباى امام، لذّت ماندگار دعا را بر مستىهاى زودگذر آوازهاى حرام،
ترجيح مىدادند.