تفسير قرآن، كلام، عقايد و فقه آشكاآشكارتر است. حديث در شكوفايى علومى مانند تاريخ و عرفان نيز، نقش بسزايى دارد.

تفسير قرآن‌

خداوند، قرآن را براى هدايت بشر، آسان كرد و فرو فرستاد. از اين رو، پيام‌هايش چنان عمومى و همه‌فهم است كه با برقرارى ارتباط زب- انى- به صورت مستقيم و يا از طريق ترجمه-، همگان آن را در مى‌يابند و تنها شرط بهره بردن، داشتن پرواى درونى و عناد نورزيدن در برابر حقيقت است. امّا قرآن، در بسيارى از موارد، به جزئيات و تفصيل، نگراييده و به كلّيات و قواعد عمومى و دستورالعمل‌هاى اجمالى، بسنده كرده و اين مهم از سوى خداوند، به عهده پيامبر نهاده شده است:

(وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ...)؛[4] و ذكر] قرآن [را بر تو نازل كرديم تا آن را براى مردم تبيين كنى.

آنچه پيامبر در بيش از دو دهه پايانى عمر پُربركت خويش، فرمود و به كار بست، در راستاى تفصيل و تبيين همين آموزه‌هاى نازل شده در قرآن بود. پيامبر بزرگ خدا، پيام خدا را توضيح داد و آن را در زندگى شخصى و اجتماعى خود، اجرا و براى آموزش آن‌ها به ديگران تلاش كرد. مجموعه عظيم سخنان و كردار او، ياريگر ما براى دريافت ناگفته‌هاى قرآن و نيز درك مقصود و فهم پيام‌هاى اصلى قرآن است و پاسخگوى بسيارى از پرسش‌ها در باره قرآن.

اگر اخلاق نيكو و رفتار پسنديده پيامبر (ص) را هم در اين مجموعه در نظر آوريم، آن‌گاه مى‌توانيم نمونه عينى و خارجى آنچه را قرآن در صدد ساختن آن بوده، مجسّم كنيم و فهم قرآن را به لمس و احساس، تبديل نماييم. قرآن، خود، اين ره‌نمود را داده كه مسلمانان، بايد از پيامبر، الگو بگيرند و او را اسوه خود قرار دهند:

(لَقَدْ كانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ)؛[5]

[4]. سوره نحل، آيه.

[5]. سوره احزاب، آيه.