موانع اجابت دعا

از مهم‌ترين دغدغه‌هاى نيايشگر، برآورده نشدن درخواست‌هاست؛ زيرا وعده الهى را حق مى‌داند و با اميد و آرزو، به درگاه خداوند، پناه مى‌بَرَد و نياز خويش را با اميد اجابت، مطرح مى‌كند، ولى پاسخى نمى‌يابد.

موانع اجابت دعا را به سه دسته مى‌توان تقسيم كرد: نخستين دسته، بى‌توجّهى به شرايط لازم براى اجابت دعا، مانند شناخت خدا، انقطاع، اخلاص و حضور قلب است. هر يك از شرايط پيش‌گفته فراهم نباشد، انتظار اجابت دعا داشتن، دشوار است.

براى نمونه، پيامبر (ص) فرموده است:

الدّعاءُ مَعَ حُضُورِ القَلْبِ لا يُرَدُّ.[254]

دعاى همراه حضور قلب، رد نمى‌شود.

دومين دسته از موانع اجابت دعا، رفتارهايى است كه پروردگار را ناخشنود مى‌كند و سبب تأخير در اجابت و يا برآورده نشدن حاجات مى‌گردد، مانند: گناه، كه نافرمانى خداوند است و مهم‌ترين مانع اجابت دعاست، گناهان گوناگون، مانند: ستم كردن به ديگران، نافرمانى از پدر و مادر، بُريدن از خويشاوندان، زِنا، ترك امر به معروف و نهى از منكر و حرام‌خوارى، از مهم‌ترين موانع استجابت دعا در پيشگاه الهى است.

زُدودن موانع پيش‌گفته، در برآورده شدن حاجت‌ها، بسيار مؤثّر است. بنا بر اين، احتمال داردكه دعا كننده، اخلاص و حضور قلب را در خود فراهم آورد؛ امّا بى‌دقّتى در منابع كسب درآمد، سبب شود تا لقمه‌اى حرام، او را از به اجابت رسيدن دعايش دور سازد، چنان‌كه در حديثى قدسى، خداوند متعال، فرموده است:

فَمِنكَ الدُّعاءُ وَ عَلىَّ الإجابةُ. فلا تَحتَجِبُ عنّى دَعوَةٌ إلّا دَعوَةُ آكِلُ الحَرام.[255]

دعا كردن، از توست و اجابت كردن، بر عهده من. هيچ دعايى از من پنهان نمى‌مانَد، مگر دعاى حرام‌خوار.

[254]. تنبيه الخواطر، ج 2 ص 118.

[255]. عدّة الدّاعى، ص 128.