به همين جهت ايشان براى تشويق كردن مردم به سوى زهد در دنيا، آنها را به نقص و بى‌ارزشى دنيا توجّه مى‌دهد و مى‌فرمايد:

يا أيهَا النّاسُ، ازهَدوا فِى الدُّنيا؛ فَإِنَّ عَيشَها قَصيرٌ، وخَيرَها يسيرٌ.[751]

اى مردم! به دنيا بى‌رغبت باشيد؛ چرا كه عيش آن كوتاه و خير آن كم است.

بر همين اساس، يكى از خطوطى كه روايات اسلامى دنبال مى‌كنند، بيان بى‌ارزشى دنيا و ترغيب به بى‌ارزش دانستن آن است.[752]

جمع‌بندى‌

همه آنچه را كه در باره شناخت ماهيت دنيا و آخرت بيان كرديم، مى‌توان در كلمه «حزم (دورانديشى)» خلاصه كرد. كسى كه اهل دورانديشى است، آينده (آخرت) را به خوبى مى‌شناسد و حال (دنيا)، او را فريب نمى‌دهد و لذا رغبتش را نسبت به آخرت تنظيم مى‌كند و نسبت به حال، زاهد مى‌گردد. بر همين اساس، امام على (ع) مى‌فرمايد:

أحزَمُكم أزهَدُكم.[753]

دورانديش‌ترينِ شما، زاهدترينِ شماست.

دو. تنظيم روزى توسّط خدا

از قوانين زندگى، تنظيم روزى است كه بر اساس مصلحت انسان، توسّط خداوند متعال صورت مى‌گيرد و با عنوان تقدير روزى از آن ياد مى‌شود.[754] اگر انسان باور كند كه روزى، به صورت حكيمانه تنظيم مى‌شود، تقاضاى بيشترى نخواهد كرد. دليل وحى و زياده‌طلبى، باور نداشتن به تنظيم حكيمانه روزى است. وقتى انسان قبول نداشت كه آنچه اكنون دارد به مصلحت اوست، حرص و رغبت به دنيا پيدا مى‌كند. بنا بر اين، راه تنظيم رغبت و كاستن از زياده‌طلبى، باور به حكيمانه بودن تنظيم روزى است. پيامبر خدا (ص) در اين باره مى‌فرمايد:

[751]. غرر الحكم، ح 11001؛ عيون الحكم و المواعظ، ص 556، ح 10243.

[752]. امام على( ع): أعظَمُ النّاسِ فِى الدُّنيا خَطَراً مَن لَم يجعَل لِلدُّنيا عِندَهُ خَطَراً( كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 4، ص 395، ح 5840).

امام صادق( ع): قالَ رَجُلٌ لِاءَبى: مَن أعظَمُ النّاسِ فِى الدُّنيا قَدرا؟ فَقالَ: مَن لَم يجعَلِ الدُّنيا لِنَفسِهِ فى نَفسِهِ خَطَرا( مستطرفات السرائر، ص 165، ح 10).

امام كاظم( ع): إنَّ أعظَمَ النّاسِ قَدرا الَّذى لا يرَى الدُّنيا لِنَفسِهِ خَطَرا( الكافى، ج 1، ص 19، ح 12).

[753]. غرر الحكم، ح 2832؛ عيون الحكم و المواعظ، ص 113، ح 2458.

[754]. ر. ك: ميزان الحكمة، ج 5، عنوان‌هاى: الرزق، الرزّاق، بسط الرزق و قبضه، و حكمة القبض والبسط.