7/ 23

التَّثاؤُب‌[499]

343. رسول اللّه صلى الله عليه و آله: إيّاكُم و شِدَّةَ التَّثاؤُبِ فِي الصَّلاةِ، فَإِنَّها عَوَّةُ[500] الشَّيطانِ، و إنَّ اللّهَ يُحِبُّ العُطاسَ و يَكرَهُ التَّثاؤُبَ فِي الصَّلاةِ[501].

344. أبو امامَةَ: إنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله كانَ يَكرَهُ التَّثاؤُبَ فِي الصَّلاةِ[502].

345. رسول اللّه صلى الله عليه و آله: إذا تَثاوَبَ أحَدُكُم فِي الصَّلاةِ فَليَكظِم مَا استَطاعَ‌[503].

346. الإمام عليّ عليه السلام: إنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله كانَ إذا تثاءَبَ و هُوَ فِي الصَّلاةِ رَدَّها بِيَمينِهِ‌[504].

8/ 23

النُّعاس‌

الكتاب:

«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى‌ حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ»[505].

347. زَيدٌ الشَّحّامُ: قُلتُ لِأَبي عَبدِ اللّهِ عليه السلام: قَولِ اللّهِ عز و جل: «لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكارى‌»؟ فَقالَ: سَكرُ النَّو[506].

348. رسول اللّه صلى الله عليه و آله: إذا نَعَسَ أحَدُكُم في صَلاتِهِ فَليَنصَرِف و ليَرقُد[507].

349. الإمام عليّ عليه السلام: إذا غَلَبَت عَينُكَ و أنتَ فِي الصَّلاةِ فَاقطَعِ الصَّلاةَ و نَم، فَإِنَّكَ لا تَدري لَعَلَّكَ أن تدعُوَ عَلى نَفسِكَ‌[508].

7/ 23 خميازه كشيدن‌

343. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: مبادا در نماز زياد خميازه بكشيد، كه صداى شيطان است. همانا خداوند عطسه را دوست و خميازه را در نماز ناپسند دارد[509].

344. ابو امامه: پيامبر خدا صلى الله عليه و آله، خميازه را در نماز ناپسند مى‌داشت.

345. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: هرگاه يكى از شما در نماز دچار خميازه شد، تا آنجا كه مى‌تواند آن را فرو خورد[510].

346. امام على عليه السلام: هرگاه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در نماز دچار خميازه ميشد، با دست راستش جلوى آن را مى‌گرفت.

8/ 23 خواب‌آلود بودن‌

«اى ايمان آورندگان، در حال مستى به نماز نزديك نشويد، تا آنگاه كه بدانيد چه مى‌گوييد».

347. زيد شحّام: به امام صادق عليه السلام عرض كردم: معناى گفته خداى عز و جل در آيه «در حال مستى به نماز نزديك نشويد» چيست؟ فرمود: مستى خواب‌[511].

348. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: هرگاه يكى از شما در نمازش خواب‌آلود شد، آن را رها كند و بخوابد[512].

349. امام على عليه السلام: هرگاه در نماز، خواب بر چشمت غلبه كرد، نماز را قطع كن‌

و بخواب كه تو نمى‌دانى، شايد بر ضد خودت دعا ميكنى.

[499] التثاؤب: فترة تعتري الشخص فيفتح عندها فاه( مجمع البحرين: 1/ 305).

[500] العوّة: الصوت و أصلها عوية بالياء فادغم( كما في هامش المصدر).

[501] دعائم الإسلام: 1/ 174 عن الإمام عليّ عليه السلام، الجعفريّات: 41 عن إسماعيل عن أبيه الإمام الكاظم عن آبائه عليهم السلام من قوله:« إنّ اللّه ...».

[502] المعجم الكبير: 8/ 131/ 5798.

[503] صحيح مسلم: 4/ 2293/ 59، مسند ابن حنبل: 4/ 75/ 11323 و فيه« فَليَضَع يَدَهُ عَلى فيهِ» مكان« فليكظم ما استطاع»، السنن الكبرى: 2/ 411/ 3577 كلّها عن أبي سعيد.

[504] دعائم الإسلام: 1/ 175، الجعفريّات: 36 عن إسماعيل عن أبيه الإمام الكاظم عن آبائه عليهم السلام.

[505] النساء: 43.

[506] م الكافي: 3/ 371/ 15، التهذيب: 3/ 258/ 722، الفقيه: 1/ 479/ 1386 عن زكريّا النقّاض عن الإمام الباقر عليه السلام و فيه« مِنهُ سَكرُ النَّومِ».

[507] سنن النسائي: 1/ 216، مسند ابن حنبل: 4/ 301/ 12522 و فيه« فلينصرف فلينم حتّى يعلم ما يقول»، مسند أبي يعلى: 3/ 192/ 2792 و فيه« فَليَنصَرِف حَتّى يَعقِلَ ما يَقولُ» و ح 2793 و فيه« فَليَنصَرِف حَتّى يَعلَمَ ما يَفعَلُ» كلّها عن أنس.

[508] علل الشرائع: 353/ 1، الخصال: 629/ 10 كلاهما عن أبي بصير و الأخير عن محمّد بن مسلم أيضا عن الإمام الصادق عن آبائه عليهم السلام.

[509] در نقل جعفريات، حديث از« همانا خداوند» آغاز شده است و بخش نخست آن نيامده است.

[510] در مسند ابن حنبل به جاى عبارت« تا آنجا كه مى‌تواند خود را نگه دارد»، عبارت« پس دستش را بر دهانش بنهد» آمده است.

[511] در نقل فقيه دارد:« از جمله، مستى خواب».

[512] در نقل مسند ابن حنبل چنين آمده است:« پس رها كند و بخوابد تا آنگاه كه مى‌داند چه مى‌گويد» و در يك نقل مسند ابى يعلى آمده است« پس رها كند، تا آنگاه كه مى‌فهمد چه مى‌گويد» و در نقل ديگرش آمده است« پس رها كند، تا آنگاه كه مى‌داند چه مى‌كند».