الفصل الثاني و العشرون: جَوامِعُ آدابِ الصَّلاةِ

307. عَليُّ بنُ يَحيَى بنِ خَلّادٍ عَن أبيهِ عَن عَمِّهِ: كُنتُ مَعَ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله جالِسًا فِي المَسجِدِ، فَدَخَلَ رَجُلٌ فَصَلّى رَكعَتَينِ، ثُمَّ جاءَ فَسَلَّمَ عَلَى النَّبيِّ صلى الله عليه و آله و قَد كانَ النَّبيُّ صلى الله عليه و آله يَرمُقُهُ‌[448] في صَلاتِهِ، فَرَدَّ عَلَيهِ السَّلامَ ثُمَّ قالَ لَهُ: ارجِع فَصَلِّ فَإِنَّكَ لَم تُصَلِّ، فَرَجَعَ فَصَلّى، ثُمَّ جاءَ فَسَلَّمَ عَلَى النَّبيِّ صلى الله عليه و آله فَرَدَّ عَلَيهِ السَّلامَ ثُمَّ قالَ: ارجِع فَصَلِّ فَإِنَّكَ لَم تُصَلِّ، حَتّى كانَ عِندَ الثّالِثَةِ أوِ الرّابِعَةِ فَقالَ: وَ الّذي أنزَلَ عَلَيكَ الكِتابَ لَقَد جَهِدتُ و حَرَصتُ فَأَرِني و عَلِّمني.

قالَ: إذا أرَدتَ أن تُصَلّيَ فَتَوَضَّأ فَأَحسِن وُضوءَكَ، ثُمَّ استَقبِلِ القِبلَةَ فَكَبِّر، ثُمَّ اقرَأ، ثُمَّ اركَع حَتّى تَطمَئِنَّ راكِعًا، ثُمَّ ارفَع حَتّى تَعتَدِلَ قائِمًا، ثُمَّ اسجُد حَتّى تَطمَئِنَّ ساجِدًا، ثُمَّ ارفَع حَتّى تَطمَئِنَّ قاعِدًا، ثُمَّ اسجُد حَتّى تَطمَئِنَّ ساجِدًا، ثُمَّ ارفَع، فَإِذا أتمَمتَ صَلاتَكَ عَلى هذا فَقَد تَمَّت، و مَا انتَقَصتَ مِن هذا فَإِنَّما تَنتَقِصُهُ مِن صَلاتِكَ‌[449].

فصل بيست و دوّم: آداب كلّى نماز

307. على بن يحيى بن خلاد از طريق پدرش از عموى خود نقل مى‌كند: با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در مسجد نشسته بودم، مردى داخل شد و دو ركعت نماز خواند، سپس نزد پيامبر آمد و سلام كرد، پيامبر كه او را هنگام نماز زير نظر داشت، پس از جواب سلام به وى گفت: بازگرد و نماز بخوان كه نماز نخوانده‌اى (و اين كار تكرار شد) تا اينكه در نوبت سوم يا چهارم، آن مرد گفت: سوگند به آن كه كتاب را بر تو فرو فرستاد، كوشش بسيار كردم و شوقم فزون گشته است، به من نشان ده و آگاهم كن.

حضرت فرمود: هرگاه خواستى نماز بخوانى وضويى نيكو بساز. سپس رو به قبله كن و تكبير بگو و پس از قرائت به ركوع برو تا اينكه در ركوع آرام گيرى. سپس بلند شو تا اينكه راست بايستى. سپس به سجده برو تا اينكه در سجده آرام گيرى. سپس برخيز تا اينكه آرام بنشينى. سپس به سجده برو تا اينكه آرام‌گيرى. سپس برخيز. پس اگر نمازت را اينگونه به پايان بردى تمام است و آنچه از اين‌ها كم كردى، از نمازت كم گذارده‌اى.

[448] رمَقه يَرْمُقه رَمْقا و رامَقَه: نظر إليه، و رمقْتُهُ ببصري و رامقْتُه إذا أتبَعْته بصرك تتعهّده و تنظر إليه و ترقُبه( لسان العرب: 10/ 126).

[449] سنن النسائي: 3/ 60 و ص 59 نحوه، مسند ابن حنبل: 7/ 19/ 19019، سنن الترمذي: 2/ 100/ 302 عن رفاعة بن رافع نحوه.