دو: تنقیح مناط (دستیابی به ملاک)

با توجه به احادیث فراوان، می‌توان بیان داشت شهادت به ولایت، از شهادت بر توحید و رسالت، انفکاک نمی‌پذیرد و مصداقی برای ایمان به رسالت، بی ولایت امیرالمؤمنین 1 شکل نمی‌گیرد و این، بدان معناست که در شهادت به ولایت، ملاک مهمی نهفته است و در عالَم تکلیف، ملحوظ می‌باشد و گرنه معصوم 1 در مناسبت‌های گوناگون آن را بر زبان نمی‌آورد.

چنین ملاکی، برای جواز ذکر شعاری شهادت سوم در اذان، کفایت می‌کند.

تلازم میان شهادت‌های سه‌گانه، در قرآن و سنت، جای سخن نیست. در اذان نیز، می‌توان ارتباط وثیق این منظومه معرفتی الهی را جاری دانست؛ چرا که اذان، تنها برای اعلام وقت نماز نمی‌باشد، بلکه کلیات اسلام و اصول عقاید حق (توحید، نبوت و امامت) را بیان می‌دارد.

[125]. ذِکْرُ عليٍّ عبادة؛ یادِ علی علیه‌السلام [و آوردنِ نام آن حضرت بر زبان] عبادت است.