فرمود : «چونان شتر سركش است كه اگر افسارش را بكشد بيني‌اش را می‌دَرَد و اگر زمام را رها كند صاحبش را هلاك می‌سازد» .

آري ، در مكتب خلفا ، روال چنين بود كه خليفه حاكم ، سيره خليفه پيش از خود را بپيمايد و رأي و نظر او را صحيح بداند ، هرچند بر خلافِ نص باشد .

كلاله

از شَعْبي نقل شده است كه گفت :

ابوبكر درباره «كلاله» سؤال شد ، گفت : نظر خودم را می‌گويم ؛ اگر صواب بود از خداست واگر خطا باشد از سوي من و شيطان است! به نظر من [ارثِ كلاله] آنجاست كه وَلَد (فرزند) و والد (پدر) وجود ندارد .

چون عمر جانشين ابوبكر شد ، گفت : از خدا شرم دارم كه سخن ابوبكر را رد كنم ![857]

جاحظ در كتاب الفتيا از استادش ابراهيم بن سيّار نظّام ، حاشيه‌ای را بر اين سخن عمر نقل می‌كند كه می‌گويد :

من از اين سخن عمر درشگفتم ؛ اگر عُمَر از ابوبكر پيروي می‌كرد بدان جهت كه مخالفت با او جايز نمی‌باشد [يا اعتقاد داشت كه حق با ابوبكر است ، پس چرا[ در ارث جدّ ، صد بار با او مخالفت كرد ، و نيز درباره اهل ردّه ]و مؤلّفة قلوبهم] و در امور فراوانِ ديگر .[858] 

[857]. سنن دارمي 2: 462،‌ حديث 2972؛ سنن بيهقي 6: 223،‌ حديث 12043.

[858]. الفصول المختارة (شيخ مفيد): 207 (به نقل از كتاب «الفتيا»).