قيّم به اين كار دست يازيد .[790] 

دكتر تركي ، می‌نگارد :

«استحسان» (كه راهي است براي فرار از قياس به جهت تقدير شخصي) بنا بر آنچه ابن حزم می‌آورد ، در قرن سوّم هجري پديد آمد .[791] 

وافي مهدي ، می‌گويد :

در زمان تأسيس مذاهب چهارگانه ، تشريع اسلامي از عرف اثر پذيرفت ، بيشتر فقها «عرف» را مخصِّص نص شمردند .

از اين دست است ، منع خريد و فروش چيزي كه در نزد انسان نيست (كه حديث از آن منع می‌كند) برخی از فقها اين منع را در مورد «سفارش ساخت» تخصيص زده‌اند ؛ يعني شخصي با ديگري بر ساخت چيزي كه ويژگي‌اش را بيان می‌كند و بهايش را مشخص می‌سازد ، توافق كند .

اين عقد را بعضي مجاز دانسته‌اند ؛ با اينكه از قبيل فروش چيزي است كه انسان در اختيار ندارد .[792] 

استاد رشيد رضا ، می‌گويد :

از گزافه گويي در قياس و جسارت بر خدا ، قائل شدن به نسخ صدها آيه ، و باطل ساختن يقين به ظنّ ، و ترجيح اجتهاد بر نص است .

سپس وي كلام شافعي را ذكر می‌كند كه بسا با خويشتن می‌گفت :

[790]. الاجتهاد في الإسلام: 104 (چاپ اول،‌ مؤسسة الرساله،‌ 1401).

[791]. مناظرات في الشريعة الإسلاميّه بين ابن حزم والباجي: 333.

[792]. الاجتهاد في الشريعة الإسلاميّه: 208.