آن حضرت خودداري ورزيد ، بر مخالفتِ [آن حضرت با] سيره ابوبكر و عمر و اجتهاد آن دو ـ در مقابل كتاب و سنّت ـ تأكيد دارد .

چراكه در ايمان حضرت علی علیه‌السلام و فهم و فقه آن حضرت ، احدي شك نداشت . از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به تواتر رسيده بود كه امام علی علیه‌السلام اَعلم و اَفقه صحابه است و در قضاوت سرآمدِ آن‌هاست ،[729] و حق ، پیرامونِ او می‌چرخد .[730] 

اين موضع گيري «شورا» ظهور نشانه‌های دو نگرش را ـ آشكارا ـ می‌نماياند ؛ آنان علي (يا خليفه جديد) را به التزام و تمسُّك به مكتب اجتهاد و رأي فرا می‌خواندند ، و حضرت علی علیه‌السلام و كساني كه بر سيره آن حضرت بودند ، مردم را سوي [مكتب] تعبّد محض (تمسّك به كتاب و سنّت) دعوت می‌كرد ، هرچند اين موضع گيري‌اش به از دست دادنِ خلافتِ فعلي بر مسلمانان بينجامد .

آرا و تأويلات

ابوبكر تصريح كرد كه در تفسير معناي «كلاله» بر رأي و تأويل اعتماد می‌كند (با اينكه قرآن حكم را در كلاله روشن می‌سازد) وي آن گاه كه از «كلاله» پرسيده شد ، گفت :

[729]. إعلام النبوّه (ماوردي) 1: 174؛ الإحكام 4: 244؛ تفسير قرطبي 15: 162 و164؛ طبقات الحنفيّه: 524؛ مقدّمه ابن خلدون: 197؛ كشف الخفا 1: 184.

[730]. بنگرید به،‌ المعتمد (ابو حسين بصري) 2: 368 ـ 369 (در اين مأخذ آمده است كه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: «اللهمّ أدرِ الحقَّ مع عليّ حيث ما دار»؛ پروردگارا،‌ حق را با علي بگردان هركجا كه او دور می‌زند)؛ المستصفی (غزالي): 170؛ المحصول (رازي) 6: 181؛ العزّة المنيفه (غزنوي حنفي): 51؛ مجمع الزوائد 7: 235.

در «تاريخ بغداد 14: 320» به اسناد از اُمّ سلمه آمده است كه گفت: شنيدم رسول خدا0 می‌گفت: عليٌّ مع الحقّ والحقُّ مع علي،‌ ولن يفترقا حتّی يَرِدا علَيَّ الحوضَ يوم القيامة؛ علی با حق است و حق با علی است،‌ و اين دو از هم جدا نشوند تا روز قيامت،‌ در حوض كوثر،‌ بر من وارد شوند.