و چنين است فتواهاي آنان با تصريح خودشان به اينكه سخنشان مستند شرعي ندارد! اگر به واقع اصابت كند از خداست و اگر خطا باشد القاي شيطان است .

این‌ها ـ همه ـ ما را واداشت كه به پژوهشي جامع دست يازيم ؛ امور مجمل و مبهم را كه سنّت پيامبر و احاديث آن حضرت را مشتبه ساخته است ، روشن سازيم و با روش علمي جديد آن‌ها را بکاویم تا واقع را دريابيم ؛ زيرا اين گونه پژوهش‌ها می‌تواند حقايق فراواني را بنمایاند .

در ضمن اين پژوهش ، ناسازگاري نقل‌های مانعان را با رواياتِ اهل تدوين و تحديث ، می‌توان آشكارا ديد ؛ و امور زيادي در تشريع ، فقه صحابه ، گرايش‌های فقهي آن روزگار ، انگيزه‌های نهفته وراي آن‌ها بروز می‌يابد و در نتيجه ، روشن می‌گردد كه كدام دسته از روايات «صحاحِ ستّه» و «كتب اربعه» و ديگر مسانيد حديثي ، حجّت‌اند .

اكنون با هم می‌رويم تا اثر منع تدوين را بر سنّت بنگريم و در ضمن آن ، آثارِ جلوگيری از نقل حديث را نظاره‌گر باشيم و به فرجامي كه امور فقهي مسلمانان بدان گرفتار آمد ، از خلالِ سنّت نبوي پي ببريم .