منع كند و دائره اجتهاد و رأي و مصلحت شناسي (و چيزهايي مشابه این‌ها) را توسعه دهد ، دلايلي كه از زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در ذهن دسته‌ای از صحابه نقش بست و در رأس آنان عُمَر قرار داشت . عُمَر با تأكيد بر اين پايه ها ، در استوار سازي اين خط مشي كوشيد .

چكيده سخن (در محور اول)

1 - صحابه در زمان پيامبر دو گرايش داشتند : بعضي‌شان بر خط مشي تعبّد محض بودند و بعضي ديگر بر مسلك اجتهاد به رأي .

2 - ابوبكر و عُمَر از پيروان گرايش دوم بودند .

3 - عُمَر ـ در دوران حكومتش ـ گام‌های بزرگي را براي استوار سازي ، پايه‌های خط مشي خود برداشت .

4 - از عوامل منع از نقل حديث و تدوين ، واكنش منفي‌ای بود كه عُمَر به جهتِ رونويسی از كتاب‌های يهود ، گرفتار آن شد .

5 - توجيه ابن حَزم براي جلوگيری عُمَر از نقل و تدوين حدیث ، در برابر واقعيت دوام نمی‌آورد ؛ زيرا نهي عمر عام و مطلق بود ، بلكه سيره عمر با اهل کتاب و كَعْب الاحبار ـ حتّي در زمان خلافتش ـ سخن ابن حزم را تكذيب می‌كند .

و چنين است دو توجيه ديگري كه در اين زمينه گفته اند : ادعاي احتياط (براي حفظِ سنّت) و ناهمخواني منع از نقل حديث با شخصيتِ عمر و شأن او .