می‌يافت ، عاملی که خود زير چتر منعی گسترده ، برای هدفی وسيع‌تر و گسترده‌تر و پردامنه‌تر قرار گرفت .

چكيده سخن

آنچه را خطيب بغدادي (م 463 ق) در تقييد العلم می‌آوَرَد ، نمی‌تواند دليل تام و كاملي بر اين نظريه باشد ؛ زيرا واژه «اَهل بيت» در روايتِ قاسم بن سلاّم (م 224 ق) وجود ندارد . افزون بر اين ، اشكالاتي بر اين ديدگاه وارد است .

منع از تدوين و نقل حديث تنها به اين تعليل منحصر نمی‌باشد تا سبب اساسي در اين ماجرا ، انتشار نيافتن فضائل خاندان پيامبر و نابود سازي آن‌ها عنوان گردد .

ابن مسعود و روايات منع

رواياتي كه درباره منع از تدوين ـ در تقييد العلم ـ از ابن مسعود وارد شده است به آنچه از صحيفه علقمه آورده‌اند منحصر نمی‌شود ، بلكه دسته‌ای از احاديث است كه مجموع آن‌ها به هفت روايت می‌رسد :

1 - به اسناد از ابن فُضَيل ، از حُصَين بن عبدالرَّحمان بن مُرَّة نقل شده است كه گفت :

ما نزد عبدالله (بن مسعود) بوديم كه ابن قُرَّه كتابي را آورد و گفت : «اين كتاب را در شام يافتم ، مطالب آن شگفت زده‌ام ساخت ، آن را برايت آوردم» .

عبدالله در آن نگريست ، سپس گفت : «پيشينيان شما به پيروي‌شان از كتاب‌های ديگر و ترك كتاب خودشان ، هلاك شدند!» .

آن‌گاه تشت آبي خواست و مطالب كتاب را در آب شست و پس از آن ، نابودش كرد .[217] 

2 - به اسناد از عبدالرَّحمان بن اَسود ، از پدرش روايت شده كه گفت :

من و علقمه به جزوه‌ای دست يافتيم و با آن پيش عبدالله روانه شديم و درِ خانه‌اش نشستيم . خورشيد غروب كرد (يا نزديك بود غروب كند) كه وي از خواب

[217]. تقييد العلم: 53؛ مضمون اين حديث در سنن دارمي 1: 134، حديث 477 آمده است.