بود و جعفر و عبد اللّه به ترتیب معاونهای اول و دوم او بودند، ولی محققان شیعه بر عکس این پندار، حضرت جعفر بن ابی طالب را فرمانده کلّ قوا میدانند و دو نفر دیگر یعنی زید و عبد اللّه را معاون اول و دوم میشمارند. اکنون باید دید کدام یک از این دو نظر با حقیقت موافق است؟ برای یافتن این حقیقت دو راه وجود دارد. 1. «زید بن حارثه» از نظر موقعیت اجتماعی و مراتب تقوایی و علمی، همسنگ «جعفر طیار» نبود. ابن اثیر، در اسد الغابه درباره جعفر مینویسد: او از نظر خلق و روحیات، قیافه و اندام، شباهت به پیامبر داشت و پس از علی به فاصله کوتاهی به پیامبر اسلام ایمان آورد. روزی ابو طالب علی را دید که در سمت راست پیامبر اسلام نماز میگزارد، به فرزند خود جعفر گفت: تو نیز در سمت چپ او (پیامبر) نماز بگزار. جعفر، رئیس جمعیتی بود که برای حفظ آیین و مذهب خود، خانه و زندگی را در مکه ترک گفتند و به فرمان پیامبر به سرزمین حبشه پناه بردند. او که سرپرست مهاجران بود با منطق محکم و نافذ خود، قلب سلطان حبشه را به اسلام متوجه ساخت و با خواندن آیاتی از قرآن درباره حضرت مسیح و مادر وی مریم، دروغگویی نمایندگان قریش را که برای بازگردانیدن آنان به خاک حجاز به حبشه آمده بودند ثابت کرد. او موفق شد حمایت فرمانروای حبشه را به پناهندگان جلب کرده و در نتیجه «نجاشی» نمایندگان قریش را از دربار خود راند. [1] جعفر، همان شخصیتی است که وقتی پیامبر در خیبر، از ورود وی از حبشه اطلاع یافت، شانزده قدم به استقبالش رفت و دست در گردنش افکند و پیشانیاش را بوسید و از شدت شوق سخت گریست و فرمود: نمیدانم به کدام یک از دو امر بیشتر مسرور شوم: آیا به قدوم شما از حبشه، یا به فتح خیبر آن هم به دست برادرت علی؟ او همان بزرگ مردی است که امیر مؤمنان از شجاعت و جوانمردی او، پس از مرگش یاد میکند. هنگامی که علی علیه السّلام شنید که عمرو عاص با معاویه بیعت کرده و [1]. اسد الغابه، ج 1، ص 287.