«رقاع» در واژه عرب به معنای وصله‌ها است و نام‌گذاری این جهاد مقدس به «ذات الرقاع» بدین دلیل است که مسلمانان در این جبهه به پستی‌ها و بلندی‌هایی برخوردند که بسان جامه وصله‌دار نمایان بود. گاهی نیز در نام‌گذاری آن، چنین می‌گویند که سربازان برای رفع رنج پیاده‌روی، کهنه‌هایی به پای خود پیچیده بودند.
در هر حال این غزوه مانند دیگر غزوه‌ها، یک نبرد ابتدایی نبود، بلکه به منظور خاموش کردن جرقه‌ای بود که در شرف اشتعال بود. هدف، خفه کردن جنب و جوش‌هایی بود که از دو تیره «بنی محارب» و «بنی ثعلبه» از غطفان بر ضد اسلام در حال انجام گرفتن بود.
روش پیامبر این بود که افراد زیرک و بیداری به اطراف اعزام می‌کرد تا او را از اوضاع عمومی مطلع سازند. ناگهان گزارش رسید که دو تیره یاد شده، در فکر گردآوری سلاح و سرباز برای تسخیر «مدینه» هستند. پیامبر با ستون مخصوص،