«محمدقاسم بن غلامعلی هندوشاه استرآبادی»

960-1023ه-.ق.

مورخ، پزشک، شاعر و ادیب سده ی یازدهم ه-. ق.، «محمدقاسم بن غلامعلی هندوشاه استرآبادی»، متخلّص به «فرشته» در شهر «استرآباد» دیده به جهان گشود.

کودکی را در زادگاهش گذراند و مقدمات فارسی را فراگرفت. در جوانی همراه خانواده به «هند» هجرت کرد و در «احمدنگر» ساکن شد.

چون پدرش تعلیم فرزند «نظامشاه» را به عهده گرفته بود، محمدقاسم نیز با دربار آشنا گردید و تا مقام ریاست نگاهبانان سلطنتی، پیش رفت.

او پس از مدتی به دربار «عادلشاه» در «بیجاپور» رفت و از طرف «سلطان ابراهیم ثانی»، مشهور به «عادلشاه» (987-1035ه-.ق.) مامور نوشتن تاریخ دربار سلاطین «هند» شد.

محمدقاسم با استفاده از کتاب های زیادی، تاریخ خود را شروع کرد و به سال 1015ه-.ق. آن را به پایان برد. وی کتاب خود را به نام «سلطان ابراهیم»، «گلشن ابراهیمی» نام نهاد.

پس از آن از طرف «عادلشاه»، به سفارت نزد «جهانگیر پادشاه» (1014-1037ه-.ق.) به «لاهور» رفت و مدتی در آنجا ماند.

آثار:

1. اختیارات قاسمی (دستور الاطباء)

کلمه ی «اختیارات» اصطلاحی است که در علم نجوم و پزشکی، کاربرد دارد. محمدقاسم استرآبادی در علم پزشکی کتابی با عنوان «اختیارات قاسمی» نوشته است.

این کتاب در برخی فهرست ها، با عنوان «دستور الاطبا» شناخته می شود. پزشکان متعددی در باب طب با عنوان «دستور الاطبا» کتاب نوشته اند.

«دستور الاطبا یا اختیارات قاسمی» در یک مقدمه، دوازده مقاله و یک خاتمه، مرتب شده است.

در برخی نسخه ها، در سه مقاله تنظیم شده است.

نسخه های خطی:

1 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی» به شماره 1/5521 در 215 برگ، کتابت سده 11ه-.ق. موجود است.

1 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی موزه ی ملی عراق»، بخش مخطوطات طب، صیدله و بیطره، به شماره 4507 در 242 صفحه، کتابت سال 1209ه-.ق. موجود است.

2 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی گنج بخش اسلام آباد» «پاکستان» به شماره 3282 در 128 صفحه، کتابت سده 11ه-.ق. و شماره 3512 در 413 صفحه، کتابت سده 11ه-.ق. موجود است.

1 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی انستیتو آثار خطی تاجیکستان» به شماره 1308 در 134 برگ موجود است.