نام کتاب : اثرآفرینان استرآباد و جرجان (استان گلستان) نویسنده : مقدم، محمدباقر جلد : 1 صفحه : 137
حسن استرآبادی» است که در «کربلا» مدفون است یا خیر؟
زیرا در رواق
شمالی که به «رواق السلاطین» نامور است، به مقبره تنی چند از شاهان و
فرمانروایان «قاجار» برمیخوریم که «مظفر الدین شاه»، فرزندش «محمدعلی» و
نوهاش «احمد» از آن جملهاند. قبر عالم برجسته «سید عبدالحسین حجت
طباطبایی» و هم چنین خطیب مشهور «سید حسن استرآبادی» (واعظ معروف) در مقابل
این مقبره است. یعنی در پشت رواق «حبیب بن مظاهر».
هم چنین جای سوال
است که آیا رهبر «سلسلهی شمسیه» (انشعابی از سلسلهی نعمتاللهی)، «سید
حسن استرآبادی»، همان استاد «آقابزرگ» است یا نه؟
زیرا مشهور است
که «شمسیه» پیروان «سید حسن استرآبادی» هستند. این سلسله به نام جانشین وی
«شمسالعرفا» نام گرفت؛ چون او کتابی در سیر و سلوک با عنوان «شمسیه در سیر
و سلوک» نوشت.
ظاهراً شمسالعرفا، (سید حسن بن محمدرضا) به سال 1352ه-.ق. درگذشت و در «امامزاده عبدالله» شهر«ری» به خاک سپرده شد.
«سید عبدالحجه بلاغی»، متوفای 1398ه-.ق.، مدعی جانشینی این فرقه بود. «شمسیه» امروز در فرقههای دیگر مستهلک شده است.
به هر روی سید
حسن استرآبادی یکی از علمای بزرگ «استرآباد» است که در معقول و منقول،
مهارت داشت. اما منابع موجود، ما را در روشن ساختن زوایای زندگانی وی یاری
نمیدهند.
آثار:
ترکیب تهذیب المنطق تفتازانی
نسخه های خطی:
1 نسخه ی خطی در
«کتابخانه مدرسه ی آیت الله العظمی گلپایگانی (ره)» به شماره 3/1990 به خط
مرحوم شیخ «آقابزرگ تهرانی»، کتابت سال 1308ه-.ق. موجود است.
نسخه های چاپی:
چاپ نشده است.
منابع:
تراجم الرجال 1/226.
«سید حسن حزینی استرآبادی»
000 – 939ه-.ق.
یکی دیگر از
سادات بسیار محترم و دانشمندان صاحب نام «استرآباد» که نویسندگان در شرح
زندگانی او کوتاهی کردهاند، «میر سید حسن حزینی» است.
او فقیه، ادیب و قاضی بود. در «هرات» به مسند قضاوت تکیه زده و در میان مردمان «شیعه» و «سنی» به عدالت داوری میکرد.
سید حسن در شعر،
«حزین» تخلّص میکرد، از اینروی، حزینی شهرت یافته است. برخی منابع حزینی
را «حزنی» نوشته اند. میر علیشیر نوایی طبع شعر او راستوده است. او و دیگر
تذکرهنویسان نمونه اشعارش را نقل کردهاند.
زمانی که
«عبدالله خان» یا «عبیدالله خان ازبک» بر «هرات» تسلط یافت، به قتل و غارت
«شیعیان» دست برد. در این کشتار بیرحمانه، شاعر و قاضی شهر، سید حسن
استرآبادی نیز کشته شد.
پس از کشته شدن
«امیر حسن قاضی استرآبادی»، خانه و کاشانهاش غارت شد. کتابها و اموالش به
دست مردمان نااهل افتاد. شاید دیوانش نیز در همان تاراج از بین رفت.
به هر روی مشهور
است که وی دیوانی داشت. به همین جهت مرحوم «آقابزرگ» تنها به وجود دیوان وی
اشاره میکند. اما از نسخههای آن سخنی به میان نمیآورد.
نام کتاب : اثرآفرینان استرآباد و جرجان (استان گلستان) نویسنده : مقدم، محمدباقر جلد : 1 صفحه : 137