«حالی استرآبادی»

قرن 11ه-.ق.

«حالی استرآبادی» یکی از دانشمندان متبحر در علم پزشکی اسلامی و سنتی است که نام و یاد شایسته ای از او در منابع وجود ندارد.

فقط مرحوم «آقابزرگ» از این عالم حکیم و طبیب یاد کرده است. غیر از «آقابزرگ»، هیچ منبعی از شرح حال و آثار وی گزارشی به دست نمی دهد.

از این رو آگاهی ما از حالی استرآبادی بسیار اندک است. نام او را نیز به درستی نمی دانیم. شاید، «حالی» تخلّص وی بوده است.

آثار:

رساله فی الطب

بنا به گزارش «آقابزرگ»، این رساله ی مبسوط و مفصل است. نویسنده آن را به زبان عربی نگاشته است. سال پایان رساله 1013ه-.ق. است. بنا بر این حالی استرآبادی در قرن یازدهم ه-. ق. می زیست.

نسخه های خطی:

براساس گزارش «آقابزرگ»، یک نسخه ی خطی در «کتابخانه ی موقوفه ی مدرسه ی بروجردی» وجود داشت.

منابع:

طبقات اعلام الشیعه (الروضه النضره) 8/130.

«حجابی بنت بدر الدین هلالی»

قرن 10ه-.ق.

نام کوچک «حجابی» در منابع موجود ذکر نشده است. از این‌رو تذکره‌نویسان وی را ذیل تخلّصش حجابی آورده‌اند.

حجابی استرآبادی، شاعر شیرین سخن قرن دهم و یازدهم ه-. ق.، دختر «بدر الدین هلالی» (-936ق.)، شاعر پرآوازه ی «ایران» در عصر صفوی است.

برخی منابع معاصر، به اشتباه او را «صحابی (سحابی)» استرآبادی دانسته اند. در حالی که در هیچ کدام از منابع قدیمی، زن شاعری با تخلّص «صحابی»، سراغ نداریم.

به احتمال زیاد، حجابی، دختر «بدر هلالی»، در «هرات» متولد شد؛ زیرا پدرش هلالی جوان بود که به «هرات» مهاجرت کرد. دور از ذهن نیست که گفته شود در «هرات» ازدواج کرد و دخترش حجابی در آنجا دیده به جهان گشود و نزد چنین پدری تربیت گشت.

«گویند از فرط حیا و عصمت، در خلاء و ملاء (آشکار و نهان) نقاب از رخسار بر نگرفتی. از آن روی حجابی تخلّص کرده بود.»

اثرآفرینان، مدعی شده است که دیوان شعری از حجابی برجای مانده است و اشعاری لطیف و روان داشت.

اما هیچ گزارشی از دیوان مذکور در منابع دیگر به دست نیامد. این احتمال وجود دارد که دیوان وی هنوز به کتابخانه‌ها راه نیافته است تا فهرست و معرفی گردد. شاید هم با گذشت زمان در معرض آسیب قرار گرفته و از بین رفته است.

آثار:

دیوان شعر

نسخه های خطی:

هیچ نسخه‌ی خطی از دیوان وی در دست نیست. اما نمونه‌ی اشعارش در تذکره‌ها موجود است.