نام کتاب : عتبات عالیات عراق نویسنده : اصغر قائدان جلد : 1 صفحه : 19
در تقسیم بندی اداری، امروزه عراق به سیزده لواء (استان) وسه بادیه (منطقه صحرایی) تقسیم میشود. شهرهای عمده آن عبارتند از: بغداد، موصل، بصره، کرکوک، کربلا، نجف، حلّه، ناصریه، سلیمانیه. سرزمین عراق یا بین النهرین از دیرباز، یعنی حدود شش هزار سال قبل، تمدنهای کهنی را در خود جا داده و آن را بارور کرده است. تمدن سومری و أکدی در جنوب و تمدن بابلی در میانه و آشوری در شمال، کهنترین فرهنگها و تمدنهای شناخته شده جهان هستند که در آن سرزمین به بارنشستهاند. [1] 6 نخستین حکومت ایرانی، یعنی ماد، موفق شد تمدن و دولت آشور را، که امپراتوری مقتدر و مبتنی بر میلیتاریستی و نظامیگری بود، منقرض و نابود کند و در نتیجه مرکز و شمال بین النهرین به قلمرو ایران ملحق شود. حکومت هخامنشی، با هدایت و اقتدار کورش، توانست تمدن دیرینه بابل و حکومت آن را به تسلیم وادارد و فرمان آزادی یهودیان بابل را صادر کند. در عصر هخامنشی، عراق به عنوان یکی از ساتراپهای (ایالات) ایران زیر سلطه آن درآمد. در زمان ساسانیان، در این سرزمین، که آن را حیره و «سورستان» نیز مینامیدند، حکومتی دست نشانده برقرار شد که ساکنان آن در جنگهای ایران و روم به جانبداری از ایرانیان برخاستند. [2] 7 به هنگام ظهور اسلام در جزیرة العرب و گسترش آن به خارج از مرزها، فاتحان مسلمان سرزمین عراق را در عصر خلیفه دوم در پی جنگهای متعددی گشودند. عربهای این سرزمین به اسلام رو آوردند و خود به عنوان غازی و مجاهد در نبردهای مسلمانان علیه حکومت ساسانی وارد عمل شدند. در عصر خلافت امام علی علیه السلام، کوفه پایتخت حکومت اسلامی شد و مرکز حکومت از حجاز به عراق انتقال یافت. در این پایتخت سه جنگ بزرگ جمل، صفین و نهروان به وقوع پیوست. پس از شهادت امام علی علیه السلام سرزمین عراق با حکومت سفیانی و مروانی، آبشخور حادثههای فراوانی شد. بزرگترین رخداد در این مکان، واقعه طف و شهادت نواده رسول خدا صلی الله علیه و آله در کربلا بود.
[1] . برای اطلاع بیشتر بنگرید: ویل دورانت، مشرق زمین گاهواره تمدن، 1/ 259- 300. [2] . گیرشمن، ر. ایران از آغاز تا اسلام؛ حسن پیرنیا، تاریخ ایران باستان.
نام کتاب : عتبات عالیات عراق نویسنده : اصغر قائدان جلد : 1 صفحه : 19