(مسأله 3409) اگر چيزى در توان انسان بوده، امّا در اثناى وقت تصادفاً از توان او خارج شد، مثل اينكه انسان نذر كند در ماه رمضان به زيارت امام حسين (عليه السلام) مشرّف شود، در وسط ماه رمضان راه ها بسته شود، در اينجا دو صورت وجود دارد:

1) اگر پيش از فرارسيدن وقت نشانه هائى بوده كه احتمال ميداد در اثناى وقت قدرت بر انجام آن سلب شود، در اينجا ميبايست در اوّل وقت به آن مبادرت كند، پس اگر با داشتن قدرت كوتاهى كرده، مخالفت با نذر محسوب ميشود و كفّاره بر او واجب ميگردد.

2) اگر پيش از وقت هيچ نشانهاى در كار نبوده، و او تصوّر ميكرد در وقت مقرّر توان عمل به نذر را خواهد داشت، تصادفاً چنين وضعى پيش آمد، در اينجا مخالفت عمدى به شمار نميآيد و كفّاره بر او تعلّق نمى گيرد.

(مسأله 3410) اگر انسان چيزى را با خصوصيّتى نذر كند، بعد از آن خصوصيت ناتوان شود، ولى نسبت به اصل آن عمل قدرت داشته باشد، در اينجا دو صورت وجود دارد:

1) اگر آن خصوصيّت به قدرى مهم باشد كه آن عمل بر آن خصوصيّت استوار باشد، در اين صورت اگر بر آن خصوصيّت قادر نباشد، همانند اين است كه بر اصل عمل قادر نباشد، مثل كسى كه نذر ميكند در ماه رجب عمره بياورد، يا روز عرفه به زيارت كربلا برود، در اينجا اگر به عمره رجبيَه قادر نباشد، آوردن عمره در ماه هاى ديگر بر او واجب نمى شود.

2) اگر آن خصوصيّت، ريشه و اساس آن عمل به شمار نيايد، بنابر احتياط واجب بايد آن عمل را بدون اين خصوصيّت به جا بياورد، مثل اينكه قسم بخورد با پاى پياده به زيارت خانه خدا، كربلاى معلّا يا مشهد مقدّس‌