خبر دهد، و اگر معلوم شود مال هيچ يك آنان نيست مال خود او مى‌شود، كه بايد خمس آن را بدهد.

مسأله 4 در حكم گنج است آن چه پيدا مى‌شود در شكم حيوانى كه خريده باشند او را، و بايد به تفصيل مذكور از مالكين سابق كه مى‌شناسد جويا شود، پس در صورت نشناختن مالك آن، بايد خمس آن را بدهد و رسيدن به حد نصاب در اين صورت شرط وجوب خمس نيست.

مسأله 5 ايضاً در حكم گنج است بنا بر احوط، آن چه پيدا شود در شكم ماهى كه خريده و در اين صورت جويا شدن از مالك لازم نيست، مگر در بعض صور نادره و نصاب در آن نيز معتبر نيست، بلكه احوط آن است كه غير ماهى در حكم ماهى است در عدم اعتبار نصاب.

4 جواهرى كه به واسطه فرو رفتن در دريا بدست مى‌آيد

مسأله 1 آن چه به فرو رفتن زير آب بيرون آورده مى‌شود از جواهرات، مثل مرواريد و مرجان و چيزهاى ديگرى كه متعارف است اخراج آن از دريا به فرو رفتن در آن، به شرط آن كه به نصاب برسد و آن يك دينار طلا است، پس واجب است در صورت رسيدن به آن مقدار، خمس آن چه در يك دفعه بيرون آورده باشند يا در چند دفعه، و فرق نيست در آن چه بيرون آمده از يك جنس باشد يا از چند جنس.

مسأله 2 اگر بدون فرو رفتن در آب به وسيله اسبابى جواهر بيرون آورند بنا بر احتياط خمس آن واجب است، ولى اگر از روى آب دريا يا از كنار دريا جواهرى بگيرد، واجب نيست در آن خمس از جهت غوص، و داخل در ارباح مكاسب است در صورتى كه اين كار كسب و شغل او باشد، و امّا اگر از باب اتفاق مطلع شد بر آن، پس آن داخل در حكم مطلق فايده است كه إن شاء اللَّه خواهد آمد.