نام کتاب : ترجمه تحرير الوسيلة (نشر آثار) نویسنده : خمینی، سید روح الله جلد : 1 صفحه : 685
نه بسته شده به او وديعه بدهد و او آنها را يك كيسه كند، ظاهر آن است كه تعدى مىباشد در صورتى كه احتمال بدهد كه غرض مودع به جدا بودن آنها تعلّق گرفته است تا چه رسد به اينكه چنين غرضى را احراز نموده باشد.
مسأله 21- مقصود از مورد ضمان بودن وديعه با تعدى و تفريط اين است كه ضمان آن- اگر تلف شود- بر مستودع است اگر چه مستند به تعدى و تفريط او نباشد. و به عبارت ديگر: دست امانى و غير ضمانى او به دست خيانتكار و ضمانتدار منقلب مىشود.
مسأله 22- اگر مستودع، قصد تصرف در وديعه را بنمايد و ليكن تصرفى نكند، ضامن نمىشود، ولى اگر قصد غصب كند به اينكه استيلاء بر آن را براى خودش و غلبه بر مالك آن را- مانند غاصبهاى ديگر- قصد نمايد، ضامن آن مىشود و دست او دست عدوانى مىگردد و اگر از قصدش برگردد ضمان از بين نمىرود. و مثل آن است صورتى كه آن را منكر شود يا از او مطالبه شود و او با اينكه تمكن عقلى و شرعى دارد، از رد آن خوددارى نمايد؛ كه به مجرد آن، ضامن مىشود و اگر از انكار يا امتناعش برگردد، از ضمان برائت پيدا نمىكند.
مسأله 23- اگر وديعه مثلًا در كيسه مهرشدهاى باشد و آن را باز كند و بعضى از آن را بردارد، همه را ضامن مىشود، بلكه متّجه آن است كه به مجرد باز كردن، ضامن است، چنان كه گذشت. و اما اگر در جاى محفوظى (مانند كيسه مذكور) قرار داده نشده يا در جاى محفوظى كه از مستودع است باشد و بعضى از آن را بردارد، پس اگر قصدش اين است كه به همان اكتفا كند، ظاهر اين است كه فقط همان را ضامن مىباشد. اما اگر قصدش اين است كه همه آن را به تدريج بردارد، بعيد نيست كه همه را ضامن باشد. اين در صورتى است كه مستودع آن را در جاى محفوظى كه براى خود او است بگذارد، و اما اگر مودع جاى محفوظ را از مستودع بگيرد و وديعه را در آن قرار دهد و مهر بزند يا بدوزد سپس آن را به وديعه بگذارد، صحيح اين است كه به مجرد اينكه بدون مصلحت و ضرورتى آن را باز كند همه را ضامن مىباشد.
مسأله 24- اگر مستودع، وديعه را به همسر يا فرزند يا خدمتكارش تحويل دهد تا آن را حفظ كنند ضامن مىشود، مگر اينكه آنها به منزله ابزار باشند، به جهت آنكه نگاهدارى آنان در حضور و اطلاع و ديد او قرار دارد.
نام کتاب : ترجمه تحرير الوسيلة (نشر آثار) نویسنده : خمینی، سید روح الله جلد : 1 صفحه : 685