كفّاره بر او واجب نيست، اگر چه احوط (استحبابى) است.

مسأله 2- كفّاره افطار ماه رمضان سه چيز است: آزاد كردن يك بنده، دو ماه پى‌درپى روزه گرفتن و شصت فقير را طعام دادن، كه در ميان آن‌ها مخيّر است (كه يكى از آن‌ها را انجام دهد) اگر چه در صورت امكان، احتياط (مستحب) رعايت كردن ترتيب است (كه اگر توانست بنده آزاد كند و اگر نتوانست روزه بگيرد و اگر نتوانست اطعام كند). و اگر به چيز حرامى افطار كند، مانند خوردن غذاى غصبى و آشاميدن شراب و جماع كردن حرام و مانند آن، بنابر احتياط (واجب) بايد هر سه را انجام دهد.

مسأله 3- اگر در يك روز، چند بار كارى كه روزه را باطل مى‌كند، انجام دهد بنابر اقوى كفّاره تكرار نمى‌شود حتى در جماع، هرچند جنس كارهايى كه انجام مى‌دهد مختلف باشد و ليكن در جماع ترك احتياط سزاوار نيست.

مسأله 4- در باطل كردن روزه ماه رمضان و نذر معيّن بايد كفّاره بدهد و همچنين در قضاى ماه رمضان اگر بعد از ظهر افطار كند، ولى در اقسام ديگر روزه- چه واجب باشد، چه مستحب، چه قبل از ظهر افطار كند يا بعد از ظهر- كفّاره واجب نيست. البته جمعى (از فقها) كفّاره را در افطار روزه اعتكاف وقتى كه اعتكاف واجب شده باشد، واجب دانسته‌اند. و بعضى از ايشان در همه مبطلات و بعضى ديگر در خصوص جماع، كفّاره را واجب دانسته‌اند، لكن ظاهر آن است كه كفّاره اعتكاف به جماع اختصاص دارد، همچنان كه ظاهراً وجوب كفّاره به خاطر باطل شدن خود اعتكاف است نه براى باطل شدن روزه، و به همين جهت فرقى ندارد كه در شب واقع شود يا در روز. البته اگر در روز ماه رمضان واقع شود، دو كفّاره واجب مى‌شود، چنان كه اگر در ماه رمضان (در حال اعتكاف) به غير جماع، روزه را باطل كند، فقط كفّاره ماه رمضان واجب است.

مسأله 5- كسى كه عمداً روزه خود را باطل كند، بنابر اقوى اگر براى فرار از كفّاره مسافرت كند (چه قبل از ظهر باشد و چه بعد از ظهر) و يا آن‌كه بعد از ظهر، سفر نمايد و بنابر احتياط (واجب) در غير اين سفرها (يعنى در سفر قبل از ظهر كه به منظور فرار از كفّاره نباشد) كفّاره از او ساقط نمى‌شود و همچنين اگر شخص روزه‌دار به مسافرت رود و